Osobowość, temperament, przejawiane formy agresji wśród zawodników dyscyplin : skoki narciarskie oraz biegi narciarskie

Przedmiot psychologii sportu, jakim w obecnych czasach zajmuje się ta dyscyplina zawiera w sobie treści które mogą być weryfikowane na poziomie poznawczym. Poprawa funkcjonowania w aspektach motywacji, kontroli emocji, efektywności pewnych zachowań wydaje się być jednym z najbardziej przydatnych oddziaływań tej dyscypliny. Warto jednak nie zapominać o determinizmie zachowań wynikającym z indywidualnych cech temperamentu jak również osobowości sportowców. W tej pracy starano się wykazać, że zawodnicy dyscyplin; skoki narciarskie, biegi narciarskie różnią się między sobą charakterystyką temperamentalną, osobowościową jak również przejawianymi formami agresji. Istotą przeprowadzonych badań było odpowiedzenie sobie czy badane różnice indywidualne mają jakiś wpływ na wybieraną dyscyplinę sportu i w jaki sposób wiążą się one z podejmowaną aktywnością sportową. Postawiono 5 hipotez, których weryfikacja doprowadziła do wykrycia różnic między grupami ze względu na reprezentowane przez zawodników cechy osobowości jak również cechy temperamentalne. Weryfikowano również hipotezy dotyczące przejawianych form agresji z szczególnym uwzględnieniem wpływu perseweratywności oraz reaktywności emocjonalnej. Grupę badanych stanowili zawodnicy dyscyplin skoki narciarskie (30 osób) oraz biegi narciarskie (30 osób) w wieku od 16 do 22 lat. Badanie zostało przeprowadzone w Szkołach Mistrzostwa Sportowego na terenie województwa śląskiego oraz małopolskiego. Grupę stanowili również członkowie młodzieżowych kadr narodowych badanych dyscyplin.W badaniu zostały użyte następujące metody badawcze: Kwestionariusz Formalnej Charakterystyki Zachowania FCZ-KT (Zawadzki, Strelau, 1997), Inwentarz Psychologiczny Syndromu Agresji (Gaś, 1980) oraz 16 Czynnikowy Kwestionariusz Osobowości (Cattell,1950). Z pięciu postawionych hipotez cztery zostały potwierdzone. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że występuje różnica między zawodnikami badanych dyscyplin w obrębie przejawianych cech osobowościowych jak i temperamentalnych. Analiza statystyczna wykazała zależności pomiędzy perseweratywnością a nasileniem agresji pośredniej oraz związek między reaktywnością emocjonalną a agresją słowną.

Nowadays, the discipline of sports psychology encloses contents that can be verified at the cognitive level. Improving the functioning of the aspects of motivation, emotional control and the effectiveness of certain behavior seems to be one of the most useful effects of the discipline. However, it is worth to remember that the determinism of behavior results from the individual characteristics of temperament and personality of athletes.The aim of the following thesis was to show that competitors of ski jumping and runners of cross-country skiing differ in temperament and personality characteristics as well as in manifested forms of aggression. The main issues were individual differences, which may have an influence on choosing a specific discipline and how these differences relate to undertaken discipline. Fife hypothesis have been made. The differences have been found between two examined groups of athletes in personality and temperament traits. Other hypothesis concerned forms of aggression with particular emphasis on the impact of perseveration and emotional reactivity.60 respondents took part in the research including ski jump and cross-country ski competitors (16-22 years). The research group consisted of respondents from Szkoła Mistrzostwa Sportowego, Silesia and Lesser Poland. Athletes are members of the youth national team.The research was conducted through: The Sixteen Personality Factor Questionnaire (16PF) R.B. Cattell, The Formal Characteristics of Behaviour-Temperament Inventory (FCB-TI) Jan Strelau and Bogdan Zawadzki, The Psychological Inventory of Aggression Syndrome (I.P.S.A), Gaś. On the basis of conducted empirical analysis differences have been found in athletes temperament and personality traits. Four hypotheses have been confirmed. Statistical analysis revealed a correlation between the perseveration and intensity of indirect aggression and the relationship between emotional reactivity and verbal aggression.