The social thought in russian literature of the 19th century

The time of the 19th century was the moment when independent thought appeared in Russian society, moreover it was oppositional and critical to authorities and regime, which was imposed for centuries by tsarism. This thought is the clearest in the literature of this time, which became the plane of polemics with authorities, as well as criticism of fossilized social systems. These were a source of social unfairness and poverty, not only material but rather mental and intellectual. Despite the fact that every plan of Russians’ life was strictly controlled and censored, plenty of liberation and innovative ideas were included and handed over to the society. It happened thanks to incredible artistry of writers, but also negligence and incompetence of censors had big influence. This thesis constitutes an analysis of chosen literary works written in the 19th century in Russia. The analysis was performed from the angle of political and social ideas in chosen works.

Wiek XIX to okres kiedy w społeczeństwie rosyjskim zaczęła przebudzać się samodzielna myśl, opozycyjna, krytyczna w stosunku do władzy i reżimu jaki od wieków narzucał carat. Najdobitniej myśl ta wybrzmiewa w literaturze tego okresu, która stała się płaszczyzną polemiki z panującymi rządami i krytyki skostniałych układów społecznych, które stanowiły źródło niesprawiedliwości społecznych, nędzy nie tylko materialnej ale może przede wszystkim mentalnej i intelektualnej. Mimo że każda płaszczyzna życia Rosjan poddawana była surowej kontroli i cenzurze, dzięki niebywałemu kunsztowi samych pisarzy ale i niedopatrzeniom i niekompetencji cenzorów wiele wolnościowych i nowatorskich idei udało się w niej zawrzeć i przekazać społeczeństwu. Niniejsza praca stanowi analizę wybranych utworów literackich powstałych w dziewiętnastowiecznej Rosji. Analiza dokonana została przez pryzmat pojawiających się w wybranych utworach politycznych i społecznych idei.