New religious movements in Poland as a legal phenomenon

The freedom of religion, as one of the most important human right, includes many particular prerogatives, which can be divided into two groups. The first group is an spiritual and moral sphere (freedom of conscience), which contains a freedom of choosing someone’s own ideology and philosophy of life. The second group is an eternal sphere (freedom of worship), which entitle to demonstrate someone’s beliefs by creating religious communities and taking part in religious practices. The purpose of present M.A. thesis was to describe Polish religious law by invoking not only national regulations but also the international and community law. On the basis of applicable law, new religious movements existing in The Republic of Poland can take the form of churches, associations, foundations or business activity. Because of the fact that taking any form is not required by law, there are a lot of religious communities in Poland which are acting without any form. They are still legal because of the constitutionally guaranteed religious freedom. A great part of the thesis was intended to describe the pathology of new religious movements and their destructive activity, which is often connected with breaking the law and makes such groups illegal. These are situations when religious freedom should be limited. The state is obligated to prevent and combat such an destructive activity of sects, protect rights and fundamental freedoms of other people and undertake educational programs aimed to realize how big the danger spread by sects is. Because of the fact that the present law is not perfect and includes a lot of defects, it is essential to work on new and more effective solutions.

Wolność religijna, jako jedna z najistotniejszych wolności człowieka, obejmuje wiele pojedynczych uprawnień, które można podzielić na dwie grupy. Pierwsza grupa stanowi sferę wewnętrzną (wolność sumienia), która obejmuje swobodę wyboru własnego światopoglądu i życiowej ideologii. Druga grupa, to sfera zewnętrzna (wolność wyznania), która uprawnia do demonstrowania swoich wierzeń poprzez tworzenie wspólnot religijnych i udział w religijnych praktykach. Celem niniejszej pracy było dokonanie charakterystyki prawa wyznaniowego obowiązującego w Polsce, poprzez odwołanie do regulacji nie tylko o charakterze wewnętrznym, ale także międzynarodowym i europejskim. Na podstawie obowiązującego prawa, nowe ruchy religijne istniejące w Polsce przyjmują formę: kościołów i związków wyznaniowych, stowarzyszeń, fundacji, czy ewidencjonowanej działalności gospodarczej. Ze względu na to, iż przyjęcie jakiejkolwiek formy nie jest przez prawo wymagane, istnieje w Polsce wiele wspólnot religijnych, które nie przyjęły żadnej dozwolonej prawem formy. Pozostają jednak całkowicie legalne ze względu na zagwarantowaną konstytucyjnie wolność religijną.Znaczna część pracy została poświęcona patologiom nowych ruchów religijnych i ich destrukcyjnej działalności, która jest często związana z naruszaniem prawa i czyni te grupy nielegalnymi. W takiej sytuacji wolność religijna powinna doznawać ograniczeń. Państwo jest zobligowane do przeciwdziałania i zwalczania tej destrukcyjnej działalności sekt, ochrony praw i wolności innych osób i podejmowania programów edukacyjnych uświadamiających zagrożenie płynące ze strony sekt. Ze względu na to, że obowiązujące prawo nie jest doskonałe a podejmowane przez państwo działania są wciąż niewystarczające, konieczne jest opracowanie nowych i bardziej skutecznych rozwiązań.