FILMOWE ŚWIADECTWA KOBIECEGO DOŚWIADCZENIA WOJNY NA BAŁKANACH

The aim of this thesis is to illustrate how historical stereotypes penetrate with commonly well-established standards in women’s cinema, in which were entered the gender of human being. The first part of this elaboration is devoted to the presentation of an armed conflict locate in the Balkans in the 90s of the twentieth century. Pivotal to the war were ethnic, cultural and religious differences, which exacerbation resulted in the stupendous escalation of violence. The victims of hatred on the part of the perpetrators obsessed by nationalism were women used to achieve political victory. Female sexuality and the ability to having children has become a bargaining chip in the dispute. Inherent in many of the earlier wars and armed conflicts rape was used on such a large scale for first time, which resulted in the official recognition of it as a crime against humanity. Taboo for many years experiences of women of that time finally occurred in the culture and consciousness of the audience, emancipatory women’s cinema has contributed to this and directors which representing the Balkan cinema are currently the brightest point of this. Analysis of several films under the banner of women's cinema have to show various recognition the controversial issue of rape and contrasting different artistic visions by directors to present alternative ways to record the memory of that moment of history.

Poniższa praca ma za zadanie zobrazować, jak w kinie kobiet przenikają się stereotypy o podłożu historycznym z potocznie utrwalonymi normami, w które wpisana została płeć kulturowa człowieka. Pierwsza część niniejszego opracowania poświęcona została przedstawieniu konfliktu zbrojnego rozgrywającego się na Bałkanach w latach 90. XX wieku. Kluczowe znaczenie dla tej wojny miały różnice etniczne, kulturowe oraz religijne, których zaostrzenie zaowocowało zdumiewającą eskalacją przemocy. Ofiarami nienawiści ze strony opętanych nacjonalizmem oprawców padły kobiety wykorzystywane do osiągnięcia politycznego zwycięstwa. Kobieca seksualność i zdolność do wydawania na świat potomstwa stały się kartą przetargową w tym sporze. Obecne w wielu wcześniejszych konfliktach zbrojnych gwałty wojenne po raz pierwszy zostały zastosowane na tak ogromną skalę, co zaowocowało oficjalnym uznaniem ich za zbrodnię przeciwko ludzkości. Tabuizowane przez długie lata przeżycia kobiet z tamtego okresu nareszcie zaistniały w kulturze i świadomości widzów, a przyczyniło się do tego emancypacyjnie nacechowane kino kobiet, którego najjaśniejszym punktem są obecnie reżyserki reprezentujące kinematografię bałkańską. Analiza kilku filmów spod znaku kina kobiet ma za zadanie pokazać różnorakie ujęcie budzącego kontrowersje tematu gwałtu i poprzez skontrastowanie odmiennych wizji artystycznych reżyserek przedstawić alternatywne sposoby na utrwalenie pamięci o tamtym momencie historii.