Pozycja ustrojowa Parlamentu w V Republice Francuskiej

Przedmiotem pracy magisterskiej pt. „Pozycja ustrojowa Parlamentu w V Republice Francuskiej” jest przedstawienie rzeczywistej roli jaką ten organ odgrywa w współczesnej Francji. Po kolei zostały przedstawione zasady organizacji, funkcje, wybory oraz relacje z innymi najważniejszymi organami w państwie.W rozdziale pierwszym opisana została ewolucja Parlamentu na przestrzeni lat – od XVIII do XX wieku. Tradycja parlamentarna sięga Wielkiej Rewolucji z 1789 roku i powstania Stanów Generalnych. Wyróżnia się trzy warianty systemu parlamentarnego: wariant dominacji legislatywy nad egzekutywą, wariant dominacji egzekutywy nad legislatywą oraz wariant równowagi. Pierwszy wariant reprezentuje ustrój III oraz IV Republiki. W III Republice przewodnią rolę w państwie pełniło Zgromadzenie Narodowe, złożone z Izby Deputowanych oraz Senatu. W praktyce większą rolę pełnił Senat, a po roku 1879 Izba Deputowanych. Reżim Vichy opierał się na dyktaturze Szefa Państwa Francuskiego. Konstytucja IV Republiki przywróciła supremację Parlamentu. Zgromadzenie Narodowe (izba niższa) pełniła najważniejsze funkcje w państwie. Rada Republiki (izba wyższa) zajmowała się opiniowaniem projektów ustaw.W rozdziale drugim i trzecim przedstawione szczegółowo zostały Zgromadzenie Narodowe (izba niższa Parlamentu, 577 członków) oraz Senat (izba wyższa Parlamentu, maksymalnie 348 członków). Organami wewnętrznymi są: przewodniczący, Prezydium, Konferencja Przewodniczących i komisje. Obie izby wykonują funkcję ustawodawczą i kontrolną (w różnym zakresie). Uchwalają ustawy w granicach konstytucyjnych. Opracowują wspólnie tekst nowych aktów prawnych. Mogą decydować o zmianie Konstytucji. Do środków kontrolnych należą: wotum zaufania, wotum nieufności, dyskusja nad rządowymi deklaracjami, delegacje parlamentarne, zapytania, dysponowanie Izbą Obrachunkową, petycje, kontrola budżetu i komisje śledcze.W rozdziale IV opisano wybory do Parlamentu i status mandatu przedstawicielskiego. Każda z izb posiada odrębne reguły wyboru nowych członków. Wybory do Zgromadzenia Narodowego są powszechne i bezpośrednie. Kadencja deputowanych trwa 5 lat. Wybory do Senatu są pośrednie i dokonują ich wielcy elektorzy. Kadencja senatorów trwa 6 lat. Parlamentarzyści mają immunitet materialny. Nie mogą być zatrzymani lub ścigani pod zarzutem popełnienia zbrodni lub występku w czasie trwania sesji. Innymi przywilejami są m.in. dieta, prawo do biura i bezpłatnych przejazdów koleją.Rola Prezydenta Republiki została przedstawiona w rozdziale piątym. Prezydent jest spostrzegany jako najważniejszy organ w państwie. Wybierany jest w wyborach powszechnych i bezpośrednich na 5 lat. Jest gwarantem niepodległości narodowej. Sprawuje władzę arbitrażu, powołuje premiera, promulguje ustawy. Może stosować weto ustawodawcze, zarządzać referendum, rozwiązać Zgromadzenie Narodowe. Kohabitacja została opisana w rozdziale szóstym. Jest to okres w którym większość parlamentarna i prezydent reprezentują inną opcję polityczną. Rola prezydenta ulega zmniejszeniu, a pozycja rządu ulega wzmocnieniu. Większość parlamentarna uzyskuje decydujący wpływ na wybór premiera.W rozdziale siódmym i ósmym przedstawiono rząd i Radę Konstytucyjną. Rząd kieruje polityką Narodu. Na czele rządu stoi premier, który posiada uprawnienia prawotwórcze i kontrasygnuje akty prezydenta. Rada Konstytucyjna bada zgodność ustaw oraz regulaminy Zgromadzenia Narodowego i Senatu z Konstytucją. Dodatkowo czuwa nad prawidłowością wyborów parlamentarnych, prezydenckich i referendum.Pozycja ustrojowa Parlamentu w V Republice Francuskiej uległa osłabieniu w porównaniu z jej pozycją w III oraz IV Republice. Dominującą rolę przypisano Prezydentowi. Rząd usamodzielnił się od legislatywy. Pomimo tego działalność Parlamentu w zakresie tworzenia prawa i kontrolowania polityki organów egzekutywy pozostaje nieoceniona.

The subject of the Master’s Thesis "The position of the Parliament in the Fifth French Republic" is to present the actual role that it plays in modern France. The rules pertaining the organization, functions, elections and relations with other key bodies in the country were presented in sequence.The first chapter describes the evolution of the Parliament over the years - from the XVIII to the XX century. Parliamentary tradition dates back to the Great Revolution of 1789 and the creation of the Estates-General. There are three variants of the parliamentary system: a variant of legislature’s domination over the executive branch, a variant of the dominance of the executive over the legislative branch and the option of balance. The first option represents the political systems of the III and IV Republic. In the Third Republic leading role in the country served the National Assembly, consisting of the Chamber of Deputies and the Senate. In practice more important role was served by the Senate and the Chamber of Deputies from 1879 onwards. Vichy regime was based on the dictatorship of the Chief of the French State. Constitution of the Fourth Republic has restored the supremacy of Parliament. The National Assembly (the lower house) fulfilled the most important functions in the state. Council of the Republic (the upper house) dealt with reviewing draft laws.In chapter two and three are presented in detail the National Assembly (the lower house of Parliament, 577 members) and the Senate (the upper house of Parliament, consisting of a maximum 348 members). Internal organs are: the president, the Bureau, the Conference of Presidents and the commissions. Both chambers perform a legislative function and control function (to varying degrees). They pass laws within the constitutional limits. They work together on text of the new legislation. They may decide to amend the Constitution. The control measures include the vote of confidence, vote of no confidence, debate on government declarations, parliamentary delegations, inquiries, disposing of the Board of Audit, petitions, control of the budget and committees of inquiry.Chapter IV describes the elections and the status of the mandate of the representative. Each of the houses has separate rules for election of new members. Elections to the National Assembly are universal and direct. The term of office of deputies lasts five years. Elections to the Senate are indirect and done by the great electors. The term of office of senators lasts six years. Members of Parliament have immunity making them unaccountable for performing their official duties. They can’t be arrested or prosecuted on charges of committing a crime or misdemeanor during the session. Other privileges include parliamentary allowance, the right to the office and free travel by rail.The role of the President of the Republic is presented in chapter five. The President is perceived as the most important body in the country. He is elected In Universal and direct election and his term of office is five years. It is the guarantor of national independence. It exercises the power of arbitration, appoints the prime minister, promulgate the law. It can use suspensive veto, announce a referendum and dissolve the National Assembly.Cohabitation is described in chapter six. This is the period in which majority of the Assembly and the president represent different political option. The role of the president is reduced, and the government's position is strengthened. The majority in Parliament obtained a decisive influence on the choice of prime minister.Seventh and eighth chapter presents the government and the Constitutional Council. The government directs the policy of the Nation. The head of government is the Prime Minister, who has law-making powers and countersign the acts of the President. The Constitutional Council conform the compatibility of laws and standing orders of the National Assembly and the Senate with the Constituti