Orientacje temporalne a strategie radzenia sobie ze stresem i poczucie własnej skuteczności z uwzględnieniem systemów czasu pracy.

The aim of the study presented in a following thesis was to verify whether there exists a correlation between temporal orientations, stress-coping strategies and sense of self-efficacy, as well as to determine if the hypothesized correlations are modulated by working time systems. The study was conducted on 186 subjects (111 females and 75 males, mean age: 27 years, SD=5,88), representing different occupations and working time systems. Five hypotheses were tested, assuming a relationship between dimensions of temporality and stress-coping strategies; relationship between the dimensions of temporality and a sense of self-efficacy, and the differences in these variables depending on work time systems. The methods used to test stated hypotheses included: Temporal Orientations Questionnaire (AION-2000), Mini-COPE Inventory, Generalized Self-Efficacy Scale (GSES) and self-elaborated survey.Some of the above hypotheses were confirmed. The obtained results showed that there is a relationship between a focus on the present and helplessness, as well as between a focus on the past and the avoidance of support. There was a significant correlation between helplessness, goal-oriented motivation, linear perception of time and the individual’s low impact on working time. Moreover, individuals working in a changing and irregular time frames scored particularly low in avoidance as a stress-coping strategy and were characterized by a focus on the present. It was also shown that people who have a substantial impact on their working time have a strong sense of self-efficacy and do not tend to use avoidance as a stress-coping strategy. Additional analyzes, not included in the hypotheses, showed some interesting correlations e.g. association between humor as a stress-coping strategy and goal-oriented motivation, concentration on details and a sense of self-efficacy.

Celem badań przeprowadzonych w ramach niniejszej pracy było sprawdzenie współzależności pomiędzy orientacjami temporalnymi i strategiami radzenia sobie ze stresem oraz poczuciem własnej skuteczności, a także odpowiedź na pytanie, czy występują w tym zakresie różnice w zależności od systemów czasu pracy. Wzięło w nich udział 186 osób (111 kobiet i 75 mężczyzn; średni wiek 27 lat , SD =5,88). Badani reprezentowali różne zawody i systemy czasu pracy. Postawiono 5 hipotez, które zakładały istnienie zależności pomiędzy wymiarami temporalności i strategiami radzenia sobie ze stresem, zależności pomiędzy wymiarami temporalności i poczuciem własnej skuteczności, a także różnice pomiędzy tymi zmiennymi w zależności od systemów czas pracy. Użyto następujących narzędzi: Kwestionariusz Orientacji temporalnej AION-2000, Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem Mini- COPE, Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności GSES oraz ankieta własna. Część z postawionych hipotez została potwierdzona. Wykazano związki między koncentracją na teraźniejszości i bezradnością w sytuacji stresowej oraz koncentracją na przeszłości i unikaniem wsparcia w zmaganiu się ze stresem. Bezradność korelowała również istotnie z telicznością, linearnym postrzeganiem czasu i niskim wpływem jednostki na swój czas pracy. Ponadto osoby pracujące w zmiennym i nieregularnym czasie uzyskiwały szczególnie niskie wyniki w zachowaniach unikowych w czasie sytuacji stresowych oraz odznaczały się koncentracją na teraźniejszości. Wykazano również, że osoby, które mają znaczny wpływ na swój czas pracy mają silne poczucie własnej skuteczności i nie wykazują tendencji do zachowań unikowych w sytuacjach stresowych. W dodatkowych analizach, nie objętych hipotezami również wykazano kilka interesujących zależności, m.in. humor w radzeniu sobie ze stresem istotnie korelował z telicznością, szczegółowością i poczuciem własnej skuteczności.