The assess the level of pollution with heavy metals and sulfur in the Base Stations of the Integrated Nature Monitoring System using the transplanted lichens thallus during two seasons: the winter 2012/13 and the summer 2013.

The purpose of this study was to assess the level of pollution with heavy metals and sulfur in the area of Base Stations of the Integrated Nature Monitoring System: Koniczynka, Święty Krzyż and Szymbark. The research was carried out using the transplanted lichens’ thallus of Hypogymnia physodes. They were collected in the control area of Bory Tucholskie National Park in October 2012 and April 2013. Next, they were exposed in the set places in the area of the Base Stations during two seasons: the winter 2012/13 and the summer 2013. After the transplantation was made, the lichens were analyzed for the concentration of Cd, Pb, Cu, Zn, Fe, Cr, Ni and S. For each element the accumulation was counted, which enable to compare the winter (heating) season with the summer (vegetative) season. Moreover, the results of the accumulation were compared with the results from the previous transplantations in winter seasons (2002/03–2010/11) and summer seasons (2003–2011). In the area of the Base Station Koniczynka there was no difference in air pollution with heavy metals (except from lead) and sulfur between seasons. In the area of the Base Station Święty Krzyż the results of accumulation of copper, zinc, iron, chrome and sulfur was statistically higher in the summer than in the winter. In the area of the Base Stantion Szymbark the accumulation of cadmium, lead, iron and nickel was found statistically higher in the winter season than in the summer one. The last elements did not show any important differences between seasons. The results of the research compared to the previous seasons showed that the air pollution with described elements in the area of the Base Stations stayed at the same level or was lower.

Celem niniejszej pracy była ocena jakości i stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi oraz siarką trzech Stacji Bazowych Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego: Koniczynka, Święty Krzyż, Szymbark. Oceny dokonano na postawie akumulacji pierwiastków w plechach porostów transplantowanych. Plechy Hypogymnia physodes zostały zebrane z terenu kontrolnego (otulina Parku Narodowego Bory Tucholskie) w październiku 2012 oraz w kwietniu 2013, a następnie eksponowane w wyznaczonych punktach na terenie Stacji Bazowych, w dwóch sezonach: zimowym 2012/13 oraz letnim 2013. Po wykonanych transplantacjach, analizowano koncentrację Cd, Pb, Cu, Zn, Fe, Cr, Ni oraz S. Dla każdego analizowanego pierwiastka zostały policzone akumulacje, które pozwoliły na porównanie sezonu zimowego (grzewczego) z sezonem letnim (wegetacyjnym). Ponadto, na podstawie akumulacji porównywano otrzymane wyniki z poprzednimi transplantacjami w sezonach zimowych (2002/03–2010/11) oraz w sezonach letnich (2003–2011). Na terenie Stacji Bazowej Koniczynka, akumulacja metali ciężkich, z wyjątkiem ołowiu, oraz siarki nie różniła się statystycznie istotnie pomiędzy sezonami, co świadczy o jednakowym zanieczyszczeniu powietrza przez cały rok. Na Stacji Bazowej Święty Krzyż odnotowano statystycznie istotnie wyższe wyniki akumulacji miedzi, cynku, żelaza, chromu oraz siarki w lecie niż w zimie. Na Stacji Szymbark w przypadku kadmu, ołowiu, żelaza oraz niklu wykazano statystycznie istotnie wyższe wartości akumulacji po sezonie zimowym niż letnim. Pozostałe pierwiastki nie wykazywały istotnych różnic pomiędzy sezonami. W porównaniu do poprzednich sezonów transplantacyjnych, zanieczyszczenie powietrza badanymi pierwiastkami, na terenie Stacji Bazowych, było niższe lub utrzymywało się na takim samym poziomie.