The role of the professional probation officer in the process of rehabilitation of juveniles. Determinants of education and vocational training. Case studies.

Prezentowana praca dotyczy roli jaką pełni kurator sądowy w procesie resocjalizacji nieletnich. W obszarze zainteresowań znalazły się wyznaczniki podmiotowe oraz edukacyjno-zawodowe osób objętych badaniem. Praca powstała w oparciu o metodę indywidualnych przypadków. Pierwsze dwa rozdziały dotyczą teoretycznych aspektów kurateli. W rozdziale I przedstawiono rys historyczny kurateli oraz zmiany jakie dokonały się na przestrzeni minionych dziesięcioleci. Omówiono także systemy kurateli w niektórych krajach europejskich, wskazując na podobieństwa i różnice łączące lub dzielące te kraje z Polską. W oparciu o regulacje prawne określono zakres obowiązków i kompetencje, jakie posiadają kuratorzy sądowi. Skupiając się na zadaniach wynikających z pełnionej roli zawodowej, podkreślono aspekty pedagogiczne obecne w pracy z nadzorowanymi. Patrząc na osobę kuratora jak na wychowawcę, omówiono podstawowe zasady jakimi w swojej pracy kierują się pedagodzy. W rozdziale tym dokonano także charakterystyki środków i metod wykorzystywanych w pracy z podopiecznymi. W następnym rozdziale poruszono zagadnienia związane z procesem resocjalizacji nieletnich. Wyjaśniono podstawowe pojęcia związane z tematem prezentowanej pracy. Przedstawiono dostępne środki oraz kryteria ich zastosowania wobec nieletnich. Próbując określić miejsce kuratora sądowego w systemie oddziaływań resocjalizacyjnych omówiono modele kurateli, wskazując na funkcje i działania podejmowane przez kuratorów. Dalsza część pracy dotyczy opracowania wyników przeprowadzonych badań. Zgodnie z założeniami metody indywidualnych przypadków, przedstawiono sylwetki każdej z 10 osób badanych. Opisano je według schematu uwzględniającego trzy zasadnicze obszary:- cechy osobowe- sytuacja edukacyjno-zawodowa- sposób realizacji roli zawodowej.W rezultacie otrzymano obraz współczesnego kuratora pracującego z nieletnimi. Wskazano zarówno na pozytywne aspekty otrzymanych wyników, jak i zwrócono uwagę na pojawiające się braki w kompetencjach zawodowych. Podkreślono także znaczenie czynników takich jak, poziom rozumienia empatycznego czy stopień wyczerpania emocjonalnego, mających wpływ na efektywność podejmowanych przez kuratora sądowego działań. Opierając się na otrzymanych wynikach, podjęto próbę stworzenia sylwetki zawodowej oczekiwanego społecznie kuratora.

The presented work concerns the role a probation officer plays in the juvenile rehabilitation. In the area of interest were found: subjective, educational and professional determinants of surveyed people. This work was based on the method of case studies. The first two chapters cover the theoretical aspects of wardship. ChapterI presents historical overview of wardship and the changes that have taken place over the past decades. Also wardship systems in some European countries were discussed, pointing out the similarities and differences, connecting or separating these countries from Poland . Based on law regulations, the responsibilities and competence of probation officers were defined. Focusing on the tasks coming from a professional function, pedagogical aspects present in work with wards were highlighted. Looking at a probation officer as at a teacher-tutor, basic principles of pedagogues were discussed. This chapter also reviews the means and methods used during work with wards . The next chapter discusses the issues connected with the rehabilitation of juveniles. It explains the basic concepts related to the topic of this work. It shows the available resources and the criteria for their use against juveniles. Trying to determine a place of a probation officer in the system, wardship models were discussed, pointing to the functions and activities undertaken by the probation officers. The rest of the work concerns the elaboration of researched results. According to the method of individual cases, there were presented profiles of each of the 10 subjects. They are described according to the scheme which takes into account these three main areas: - Personal characteristics, - educational and professional situation- way of implementing the professional function As a result we can see a picture of a contemporary probation officer working with juveniles. Indicated were the positive aspects of the results, and also highlighted the emerging gaps in professional competence. Also stressed were the factors like: the level of empathic understanding or the degree of emotional exhaustion, affecting the effectiveness of actions taken by a probation officer. Based on the results, an attempt was made to create a silhouette of a socially accepted professional probation officer.