Sources and attempt to rationalize selected elements of fantasy from Olga Tokarczuk books

Celem niniejszej pracy było wskazanie różnic pomiędzy twórczością Olgi Tokarczuk a teorią realizmu magicznego, za której realizację zwykło uznawać się jej pisarstwo. W rozprawce zaprezentowano definicję magic realism, co pozwoliło wyznaczyć rozbieżności i podobieństwa w dziełach wspomnianej autorki.Najważniejszą różnicą jest stosunek świata przedstawionego do elementów magicznych, którym zazwyczaj dopisuje się zdolność fantastycznego zawieszania logiki i racjonalnych praw rządzących przyrodą. Na przykładzie wybranych elementów uznawanych dotąd za fantastyczne, które znajdują się w twórczości Tokarczuk, próbowano dowodzić, iż możliwym jest wytłumaczenie ich nadnaturalnego działania w sposób racjonalny. Dają się one odczytać w odwołaniu do dotychczasowych osiągnięć nauki, nie zmieniają też swoją aktywnością, w przeciwieństwie do kanonicznego realizmu magicznego, świata przedstawionego oraz nie wpływają one na losy bohaterów i bohaterek. W pracy dociekano także źródeł takich fantastycznych elementów magicznych.Wszystko to pozwoliło na nazwanie twórczości Tokarczuk „imitacją magiczności”, terminem Tomasza Bocheńskiego, sugerującym jedynie wybiórcze naśladownictwo założeń realizmu magicznego, a także na podkreślenie tezy zawartej w omówionych utworach autorki „Szafy”, która mówi, iż w nowoczesnym świecie nie ma już związku z mocami magicznymi.

The aim of this study was indicate differences between magic realism theory and prose of Olga Tokarczuk, recognized for implementation ‘realismo mágico’. In this dissertation was presented definition of magic realism, then determined similarities and differences in books of Olga Tokarczuk.As have been shown, the main difference is different usages of the elements of magic, which usually were recognized as capable to suspend logic, and rational laws of nature. In this thesis have been tried to show on examples from books of Tokarczuk, that all of elements of fantasy may be explained by the rationalism. Also, these components may be interpreted by the science. In contrast to canon of magic realism, these elements have not change depicted world and fate of the characters. In this study tried to shown the sources of that type elements.All of that made that prose of Tokarczuk may be called 'imitation of magic', the term by Tomasz Bocheński. It suggested selective imitate rules of magic realism. Also, it strengthened thesis, which says in modern world the relationship with powers of magic does not exist, which was included in books of Olga Tokarczuk.