Przesłanki nieważności decyzji administracyjnej

Instytucją o fundamentalnym znaczeniu dla postępowania administracyjnego jest stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej. Ażeby jednak uruchomić ów nadzwyczajny mechanizm działania, należy najpierw pochylić się nad wadami aktu administracyjnego, istniejącego w obrocie prawnym, wywołującego skutki prawne i wiążącego organy państwowe. Występowanie w decyzji administracyjnej przesłanek wymienionych w art. 156 k.p.a. prowadzi do jej eliminacji w określonym trybie i przez właściwy organ poprzez wydanie nowej decyzji. Nie wypracowano dotąd jednolitego zdania w zakresie charakteru wszystkich przyczyn nieważności. Zajęcie jednoznacznego stanowiska jest procesem niezwykle skomplikowanym, choć orzecznictwo, glosatorzy, przedstawiciele doktryny pozostawili w tej materii niemałą spuściznę. Praca ma na celu przede wszystkim analizę przesłanek nieważności decyzji administracyjnej. Uwaga zostanie skupiona także na poszczególnych koncepcjach związanych z samymi pojęciami nieważności, nieważności bezwzględnej, nieważności względnej oraz szerokiej ich interpretacji. Należy przy tym koniecznie poczynić założenia wstępne. Termin „nieważność” na podstawie regulacji postępowania administracyjnego pełni całkowicie odmienną funkcję niż w języku naturalnym bądź w przepisach prawa cywilnego. Należałoby wobec tego odróżnić tzw. „prawdziwą nieważność” od „nieważności”. W świetle takich ustaleń decyzja administracyjna obarczona wadą „nieważności” wywołuje właściwe jej skutki aż do momentu uruchomienia odpowiedniej procedury i stwierdzenia tak szczególnej postaci ułomności, o ile nie zachodzą ku temu przesłanki negatywne. Natomiast „prawdziwa nieważność” sprowadza się do decyzji nieistniejącej, nieaktu, a zatem tworu nieposiadającego bytu prawnego w jakimkolwiek zakresie. Zestawienie to stanowi rozwiązanie problemu terminologicznego zamętu, który mógłby powstać w momencie dwojakiego rozumienia jednego pojęcia „nieważność”.Przedmiotem refleksji w niniejszej pracy będzie ponadto zagadnienie decyzji nieistniejącej oraz domniemanie ważności aktu administracyjnego.Rozprawa w części podsumowującej, w oparciu o wszystkie powyższe elementy badanego tematu, będzie próbą odpowiedzi na pytanie czy rozwiązanie de lege lata jest kompromisem, czy jednak powinno ulec modyfikacji, a jeśli tak to, w jakim kierunku.

The institution of fundamental importance to the administrative procedure is the annulment of an administrative decision. To start this extraordinary mechanism of action, first of all, defectiveness of administrative act, its existence in the legal system, causing legal effects and binder authorities have to be considered. Occurrence in administrative decision conditions contained in art. 156 Code of Administrative Procedure leads to its elimination in the specified mode and by the competent authority by issuing a new decision.The unified position on the nature of all premises of nullity is not possible to achieve. It is extremely complicated process, although the representatives of the doctrine left in this matter considerable legacy.The work is primarily aimed at the analysis of premises of invalidity of an administrative decision. Attention will also focus on the various concepts of invalidity, nullity absolute and relative nullity. It it necessary to make initial assumptions. The term "invalid" based on the regulations of the administrative procedure has completely different meaning than in natural language or in the rules of civil law. "True nullity" and "nullity" should be distinguished. The administrative decision is a legally binding act, even its defectiveness, until the elimination through a specific procedure. In contrast, the "true nullity" can be defined as a decision that does not exist, having no legal existence in any case. This distinction provides a solution to the problem of the terminological confusion that could arise on a twofold understanding of the concept of "nullity".The object of reflection in this work will be also issue a decision that does not exist and the presumption of validity of an administrative act.The summary, based on all of the above elements of the subject, will be attempt to answer the question whether the binding solution is a compromise, if it should be modified, and in which possible direction.