Osobowość i style radzenia sobie ze stresem w psychosomatycznym mechanizmie stwardnienia rozsianego

A current thesis is about trying to define right personality profile of patients with MS (Multiple Sclerosis) diagnosis and to exhibit potential differences between respective subgroups of patients (due to the qualified type of SM) in view of coping with stress and current depression or/and anxiety levels. Paramount problematic aspects are related to giving reader’s attention to some aspects of MS, which can be called like psychosomatic aspects of this disease. In view of latest research news, both in the area of neurobiology and neuropsychology, it becomes more and more common to point at the relationship between stress (distress) and an onset of first symptoms in form of nervous system dysfunction/damage and in following consequence- behavioural changes. In neuropsychology, the main focus is on unique temperamental and personality traits in context of readiness and speed of reaction toward danger (real or anticipated one) and ability to express emotions (especially negative ones). Neurobiological researches are about HPA (hypothalamic-pituitary-adrenal) axis dysfunction as the consequence of previous being influenced by chronic stress or accumulation of negative life events in a premorbid period. On a base of latest analysis, in case of diseases like multiple sclerosis it seems to be important and justified to differ falling into disease on the genetic background from falling into disease on the environmental background. Current results of this thesis show that it is possible to support previously mentioned hypothesis – both, when it comes to strongly affected stress during premorbid period and in case of specific personality profile related to high scores of Agreeableness and Neuroticism.

Praca dotyczy próby ujęcia specyficznej osobowościowej charakterystyki pacjentów z diagnozą stwardnienia rozsianego oraz wykazania ewentualnych różnic między poszczególnymi podgrupami pacjentów (ze względu na kwalifikowany typ SM) pod kątem radzenia sobie ze stresem oraz poziomu przeżywanej depresyjności bądź lękowości. Problematyką nadrzędną podejmowaną w ramach pracy jest ukierunkowanie uwagi czytelnika na pewne aspekty stwardnienia rozsianego, które mogą mieć charakter psychosomatyczny. W świetle najnowszych badań, zarówno z obszaru neurobiologii jak i neuropsychologii, coraz częściej wskazuje się na istotny związek stresu z wystąpieniem pierwszych objawów SM na poziomie układu nerwowego, a później na płaszczyźnie behawioralnej. Pod kątem neuropsychologii, zwraca się uwagę przede wszystkim na unikatowe temperamentalne i osobowościowe właściwości jednostki w kontekście gotowości i szybkości reakcji na zagrożenie (realne lub antycypowane) oraz zdolności do wyrażania emocji (przede wszystkim emocji negatywnych). Natomiast badania neurobiologiczne podejmują tematykę dysfunkcji osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś HPA) na skutek uprzedniego doświadczania chronicznego stresu tudzież kumulacji zdarzeń stresowych bezpośrednio w okresie przedchorobowym. Na podstawie współcześnie dokonywanych analiz, w przypadku chorób takich jak stwardnienie rozsiane, istotne i uzasadnione wydają się próby rozróżnienia przypadków zachorowań o podłożu genetycznym od przypadków zachorowań o podłożu środowiskowym. Uzyskane wyniki mogą sugerować prawidłowość tego rodzaju założeń- zarówno pod względem udokumentowanej wysokiej oceny subiektywnego stresu w okresie przedchorobowym, jak i w zakresie profilu osobowościowego powiązanego z wysokimi wynikami w ramach Ugodowości i Neurotyczności.