Ghosts and Hosts. Modifying the Collective Memory of Space in Site-Specific Performance

This M.A thesis is a methodological inquiry into the study of site-specific performance from the perspective of contemporary memory studies. Using the theoretical framework proposed by a French sociologist Maurice Halbwachs, the author argues that the relation between individual and collective memory of a particular site is performative in nature. It emerges from a dynamic tension between the materiality of the locale, ideological strategies of social institutions which govern it and individual experience of indivduals who explore it. Thus, site-specific perfomance appears to be a field of intricate relations between site, performance and its participants. Considering the performative aspect of collective memory of space, the author challanges the hitherto accepted notions of ghost and host as figures of memory used in the study of artistic performances in public space. Memory studies academics have indicated their affinity to either cultural or individual memory whereas, as Edward Soja's of concept of Thirdspace demonstrates, within site-specific performance the two realms are interrelated. In the experience of participant of site-specific performance, the cultural and the individual is constantly deconstructed and reconfigures and the configuration changes from performance to performance. In order to provide categories to analyse the experience of site-specific performance participants, the author explores the theory of theatre/archeology formulated by Mike Pearson and Michael Shanks. This enables the author to pinpoint such areas of site-specific performance as its temporal structure and different transformation of site it affords. Using the methodological framework, one may not only analyse the performance itself but also scrutinise different performative strategies aiming to convey a particular ideology-ridden vision of the past.

Niniejsza praca magisterska jest próbą stworzenia metody badania przedstawień site-specific w kontekście współczesnych badań nad pamięcią. Powołując się na ustalenia francuskiego socjologa Maurice'a Halbwachsa, autor dowodzi, że relacja między pamięcią indywidualną i pamięcią zbiorową jednostek przebywających w danej przestrzeni ma wyraźnie performatywny charakter. Powstaje ona bowiem w napięciu między materialnością danego miejsca, ideologicznymi strategiami instytucji nim zarządzających a indywidualnym doświadczeniem tego, kto w nim przebywa. Przedstawienie site-specific jako przykład artystycznego działania w przestrzeni publicznej staje się więc polem dynamicznych relacji pomiędzy przestrzenią, dziełem sztuki a widzami-uczestnikami. Z tej perspektywy autor dokonuje znaczących metodologicznych przesunięć w tradycyjnym sposobie posługiwania się pojęciami ducha i nawiedzonego domu jako figurami pamięci w opisie omawianych zjawisk kulturowych. W dotychczasowej refleksji pamięciologicznej figury te wiązały się bowiem wyłącznie z pamięcią kulturową bądź pamięcią indywidualną. Tymczasem, odwołując się do koncepcji Trzeciej Przestrzeni Edwarda Soi, autor pokazuje, że w przedstawieniu site-specific oba porządki pamięci wzajemnie na siebie oddziałują, za każdym razem inaczej wpływając na kształt doświadczenia widzów-uczestników tego typu działań artystycznych. W celu sformułowania kategorii analizy powstającego w ten sposób doświadczenia widza-uczestnika autor posługuje się teoretyczną koncepcją teatroarcheologii, sformułowaną przez brytyjskich badaczy Mike'a Pearsona i Michaela Shanksa. Pozwala ona bowiem na wyznaczenie takich parametrów działania site-specific jak struktura czasowa bądź różnorodne przekształcenia danej przestrzeni, wokół których twórcy konstruują swoje performatywne strategie wywoływania duchów danego miejsca. Sformułowana w ten sposób metoda badań umożliwia nie tylko analizowanie samego działania artystycznego, ale także badanie różnych i strategii, mających na celu przekazanie widzom-uczestnikom określonej ideologicznie uwarunkowej wizji przeszłości danego mijsca