Terytorium symboliczne w „Načertaniju” Ilii Garašanina

This paper is a research on linguistic and symbolic tools, which are used in a "foreign and national policy in the end of 1844", more commonly known as "Načertanije". Before the analysis of the semiotic aspects of the document comes a characteristic of historical modeling of the symbolic universum, which is typical for the given text. Firstly, cultural and social changes in the 18th century are considered, as well as ideological and symbolical production of the ethnarchy of that age. Then follows a research on Vuk Stefanović Karadžić's philological and political ideas, not excluding the connections with the ideas in science and philosophy of his era. Further, it is considered what was the impact on the form of "Načertanije" that the anti-Russian politics of Slavic mutuality, made by Hôtel Lambert, had. After those preparations follows a proper linguistic and semiotic analysis of Ilia Garašanin's document. As the final conclusion comes an inspection of the opinions on the role of "Načertanije" in chosen historical syntheses, both from the socialist Yugoslavia period, as well as the modern ones, Serbian and Croatian.

Niniejsza praca rozpatruje językowe i symboliczne narzędzia, które wykorzystuje „plan zagranicznej i narodowej polityki Serbii pod koniec 1844 roku“, ogólnie znany jako „Načertanije“. Analizę symbolicznych aspektów dokumentu poprzedza charakterystyka historycznego kształtowania uniwersum symbolicznego, właściwego omawianemu tekstowi. W pierwszej kolejności mowa jest o kulturalnych i społecznych przemianach w XVIII wieku, a następnie o produkcji symbolicznej i ideologicznej produkcji ówczesnej etnarchii. Następnie przebadany zostaje rozwój filologicznych i politycznych idei Vuka Stefanovicia Karadžicia, nie wykluczając związków ze wspóczesnymi jemu koncepcjami w nauce i filozofii. Na końcu rozpatrzony zostaje wpływ antyrosyjskiej polityki słowiańskiej wzajemności, prowadzonej przez Hôtel Lambert. Po tych przygotowaniach dokonana zostaje właściwa językowa i semiotyczna analiza dokumentu Ilii Garašanina. W charakterze wniosków końcowych dokonany zostaje przegląd ocen roli „Načertanija“ w wybranych syntezach historycznych, tak z okresu socjalistycznej Jugosławii, jak współczesnych, serbskich i chorwackich.