Wybór pierwszej pracy uczniów szkół średnich w świetle ich predyspozycji zawodowych

Niniejsza praca podkreśla potrzebę rozwijania doradztwa zawodowego dla młodzieży. Jej celem jest ukazanie wyboru pierwszej pracy uczniów szkół średnich, w świetle ich predyspozycji zawodowych. W części teoretycznej przedstawiono zainteresowania i zdolności w literaturze. Na początku podano terminologię pojęcia zainteresowanie i kategorii z nim związanych, przedstawiono definicje opisowe zainteresowań, ich zróżnicowane klasyfikacje, omówiono jak się rozwijają w ciągu życia, oraz jak istotną rolę odgrywają dla każdego człowieka. Następnie zobrazowano zależności pomiędzy zainteresowaniami a zdolnościami i scharakteryzowano w skrócie kilka wybranych koncepcji zainteresowań i preferencji zawodowych. Oparte było na nich narzędzie badawcze jakie zastosowano w tej pracy tj. Kwestionariusz Predyspozycji, oraz krótkie dodatkowe pytania dotyczące wizji maturzystów odnośnie ich pierwszej pracy. Kolejnym krokiem było omówienie w skrócie genezy i badań nad zdolnościami, przedstawienie definicji zdolności i uzdolnień, wyszczególnienie ich istoty i charakteru, oraz charakterystyka ucznia zdolnego i jego cech osobowości. Później przedstawiono typologie zdolności i opisano skrótowo koncepcje wybitnych zdolności w rozumieniu różnych autorów. W części metodologicznej zaprezentowano uzasadnienie wyboru tematu, cel i przedmiot badań, określono problemy oraz hipotezy badawcze. Następnie wymieniono zmienne i wskaźniki, scharakteryzowano metody, techniki i narzędzia badawcze, a także opisano teren badań, ich organizację i przebieg. W części empirycznej określono wyniki przeprowadzonych badań, które dotyczyły wyboru edukacyjno-zawodowego młodzieży.

The thesis emphasizes the need to develop vocational guidance for young people. Its aim is to show the first choice of job in the high school students, in the light of their professional aptitudes. The theoretical part presents the foundation of interests and abilities based on the current literature. At the beginning the terminology of interest and categories associated with it are described. It follows the descriptive definitions of interests, and their different classifications. Then, there is discussed how they are developing in the lifespan, as well as how important role they play for every person. The relationship between interests and abilities is illustrated, and some selected concepts of professional interests and preferences are briefly characterized. It was based on an empirical survey. The research tools were The Questionnaire of Predispositions and short questionnaire directed to the recognition of the first job choices by lyceum students.. The next step was to discuss briefly the genesis and studies on skills, also the definition of abilities and aptitudes, description of their nature and character, and the characteristics of a talented pupil and his personality traits. There are presented capability typologies and briefly described the concepts of outstanding ability in terms of various authors. The methodological part presents the reasons for the choice of the thesis’ topic. The purpose and objectives of the study are also presented as well as specific issues and research hypotheses. Next, there are listed the variables and indicators, which characterize methods, techniques and research tools, and it is described the area of research, its organization and the course. In the empirical part of the thesis there are described the results of the studies that focus on young people choices concerning further education and occupation.