Przemoc wobec dziecka w literaturze współczesnej z perspektywy psychologii społecznej

Dzieciństwo to etap kształtujący jednostkę i wyznaczający dalszy bieg jej życiu. Krzywda wyrządzana własnym dzieciom i jej niemal determinujący, niekorzystny wpływ na późniejszą dorosłość to tematyka, do której często sięga współczesna proza. Podstawą niniejszej pracy magisterskiej są dwie powieści: „Gnój” Wojciecha Kuczoka i „Chwast” Iwony Banach. Każda z nich znakomicie pokazuje różne formy przemocy: fizyczną, emocjonalną, seksualną oraz zaniedbywanie. Bohaterem Kuczoka jest dojrzewający chłopiec, zaś w powieści Banach kładzie się nacisk na dorosłą matkę i jej niepełnosprawną córkę. Obie te powieści pozwalają zatem zbadać literacką przemoc z uwzględnieniem różnic płciowych oraz innego wiodącego etapu życia. Skutki wieloletniej przemocy ze strony najbliższych osób są bardzo różne, koncentrują się jednak najmocniej na relacjach interpersonalnych. Właśnie dlatego przyjętą w pracy metodologią była psychologia społeczna. Zajmuje się ona szeroko pojętym wpływem społecznym, a więc pytaniem, w jaki sposób to, co robią, czują i myślą jedni ludzie wpływa na to, co robią, czują i myślą inni. Wykorzystywane przez nią mechanizmy stanowią solidną podstawę do wnikliwej interpretacji losów bohaterów Kuczoka i Banach oraz zrozumienia motywacji ich działań.Celem pracy było ukazanie ciągłości pomiędzy zaburzonym dzieciństwem a ukształtowaną pod jego wpływem dorosłością.

Childhood is a period, which forms an individual and defines the further course of his or her life. The harm done to children and its almost determining impact on subsequent adulthood is a subject, which is often presented in the contemporary prose. The basis of this thesis are two novels: “Gnój” by Wojciech Kuczok and “Chwast" by Iwona Banach. Each of them shows perfectly different forms of violence: physical, emotional, sexual and neglect. Kuczok’s character is a maturing boy, while in the Banach’s novel emphasis is put on an adult mother and her disabled daughter. Both novels explore literary violence, taking into account gender differences and various leading stages in their characters’ lives.The results of years of violence from the closest people are very different, however, they are mainly concentrated on interpersonal relationships. That is why the methodology adopted in this thesis was the social psychology. It deals with the social impact, so the question of how what some people do, feel and think affects what other people do, feel and think. It also uses mechanisms, which provide a solid basis for a careful interpretation of Kuczok’s and Banach’s characters’ fate and understanding the motives of their actions.The purpose of this thesis was to show the continuity between the disturbed childhood and an adulthood shaped by its influence.