Belief in secret plots. Research on the influence of uncertainty issue and perceived morality of authorities with reference to conspiracy theories.

The primary aim of this research was the analysis of the influence of uncertainty with reference to conspiracy theory in the condition of perceived morality or immorality of authorities. It was not confirmed that perceived immorality of authorities influences beliefs in plots when individuals experience feeling of uncertainty. Additional comparison was an analysis of previously mentioned factors influence on belief in conspiracy theories - the condition of immorality/morality was tested separately from the state of uncertainty, then the condition of neutral/uncertainty state was verified separately from the immoral/moral condition. The finding of the experiment supported the second hypothesis - the influence of perceived immorality of decision-makers with a reference to belief in conspiracy theories is stronger than the influence of uncertainty feeling. Conducted survey is a replication of Jan-Willem van Prooijen’s and Nils Jostmann’s experiment from 2012. The previous experiment was a great inspiration for the author of presented research and framework for multidisciplinary analysis about phenomenon of conspiracy theory, which is a common experience in postmodern reality with salient cultural differences at the same time.

Celem niniejszej pracy była analiza wpływu poczucia niepewności na wiarę w teorie konspiracyjne w warunkach percypowanej moralności bądź niemoralności osób posiadających władzę. Nie potwierdzono hipotezy o wpływie percypowanej niemoralności osób decyzyjnych na wiarę w teorie spiskowe w warunkach doświadczania poczucia niepewności. Dodatkowym porównaniem była osobna analiza wpływu powyższych czynników na wiarę w teorie spiskowe – warunek niemoralności/moralności był testowany niezależnie od poczucia niepewności, a następnie warunek niepewności/neutralności został zweryfikowany niezależnie od warunku niemoralności/moralności. Wynik tej analizy potwierdził przypuszczenie zawarte w hipotezie drugiej – wpływ percypowanej niemoralności autorytetu na wiarę w teorie konspiracyjne jest silniejszy od wpływu poczucia niepewności. Przeprowadzone badanie stanowi replikację eksperymentu Jana-Willema van Prooijena oraz Nilsa Jostmanna z 2012 roku. Eksperyment ten stanowił dla autorki pracy główną inspirację i punkt wyjścia dla multidyscyplinarnych rozważań na temat zjawiska teorii spiskowych, które w rzeczywistości ponowoczesnej staje się doświadczeniem ogółu, przy jednocześnie mocno zarysowanych różnicach kulturowych i społecznych.