KULTUROWA MAPA PRZEKŁADU ARTYSTYCZNEGO. O POLSKICH PRZEKŁADACH OPOWIADANIA MOST NA ŽEPI IVO ANDRICIA

Central focus of the work is the analysis of Polish translations from the novel Most na Žepi authored by Serbian Nobel Prize winner Ivo Andrić. This analysis is carried out on the basis of benchmarks from one of today's translation schools - Translation Studies (also known as manipulation school), which places foremost the cultural aspect of literary translation and research translation from the point of view of the target culture. In this study the emphasis is placed on the researching of translation in its location between adaptation and foreignization (as translation strategies) and on the media of the connotation of strangeness emerging within the text of both translations as well as on the norms of the artistic translation changing over the years. The issues of untranslatability are important parts of this work, relating to the translation of names originating from Bosnian culture (which is a symbiosis of Slavic and Nonslavic elements), containing oriental features which are present in all Literary Works of this Serbian writer. Appropriate analysis precede chapters devoted to a wide variety of phenomena related to translation, this includes: the readers reception of Ivo Andrićs` Literary Works in Poland, media of the connotation of strangeness in the context of issues relating to exoticism in writer`s Literary Works, as well as the general characteristics and the historical - literary context of the novel Most na Žepi.

Centralny punkt pracy stanowi analiza polskich przekładów opowiadania Most na Žepi autorstwa serbskiego noblisty Ivo Andricia. Analiza ta przebiega w oparciu o wyznaczniki jednej ze współczesnych szkół translatologicznych -Translation Studies (zwana także szkołą manipulistyczną), która na plan pierwszy wysuwa kulturowy aspekt przekładu literackiego oraz badanie przekładu z punktu widzenia jego funkcjonowania w kulturze docelowej. W niniejszej pracy nacisk położony jest na badanie przekładu w jego usytuowaniu pomiędzy adaptacją a egzotyzacją (jako strategiami translatorskimi), na pojawiające się w tekstach obu tłumaczeń nośniki konotacji obcości oraz zmieniające się na przestrzeni lat normy kierujące przekładem artystycznym. Ważnym zagadnieniem jest także problem nieprzekładalności odnoszący się do tłumaczenia nazw realiów związanych z kulturą bośniacką (będącą symbiozą kultur słowiańskich i niesłowiańskich), której orientalny rys jest obecny we wszystkich utworach serbskiego pisarza. Właściwą analizę poprzedzają rozdziały poświęcone szerokiemu spektrum zjawisk związanych z przekładem. Należą tu: recepcja twórczości Ivo Andrica w Polsce, nośniki konotacji obcości w kontekście problematyki egzotyzmu w twórczości pisarza, a także ogólna charakterystyka i kontekst historyczno-literacki opowiadania Most na Žepi.