Pochodne Laktamów jako Katalizatory w Enancjoselektywnej Bezpośredniej Reakcji Aldolowej.

The aim of this study was synthesis a three catalysts, which based on the structure of 6-member, chiral L α amino δ valerolactam containing one of three amino acids (L-proline, L-alanine and L phenylalanine). Their catalytic properties were next tested in Enantioselective Direct Aldol Reaction between p nitrobenzaldehyde either acetone or cyclohexanone in different conditions. Synthesis pathway contains seven steps, which five of them are convergent. Structure for all compounds was confirmed by either IR, 13C or 1H NMR and enantiomeric excess were determined by chiral HPLC. It was concluded, that in reaction with acetone, it is turned out that 10 mol% of cat. (9b) is enough to obtained enantiomer (R) with moderate yield (65%) and very good ee of 86.8%. Catalyst (9c), also leads to the enantiomer (R), with satisfactory ee of 65-71% but with lower yield of 28-43%. In reaction with cyclohexanone, the best result was for 10mol % cat. (9c): 90h, ee anti 92.8%, 88% of yield and dr 86/14 for anti-product. Reaction with 15 mol % of catalyst (9b) occurred with good yield (65-68 %) after both 24 and 90 hours. Diastereomer anti turn out to be preferred when this catalyst was applied. Diastereomeric ratios were very similar for 24 hours (65/35) and for 90 hours (69/31).

Celem tej pracy była synteza trzech katalizatorów, opartych na strukturze 6-członowego chiralnego L-α-amino-δ-walerolaktamu zawierającego jeden z trzech aminokwasów (L-prolinę, L-alaninę oraz L-fenyloalaninę). Ich katalityczne właściwości zostały następnie zbadane w Enancjoselektywnej Bezposredniej Reakcji Aldolowej pomiędzy p-nitrobenzaldehydem oraz acetonem lub cykloheksanonem w różnych warunkach. Ścieżka syntetyczna zawiera siedem etapów, z których pięć jest zbieżnych. Struktury wszystkich związków zostały potwierdzone za pomocą IR, 13C lub 1H NMR a nadmiary enancjomeryczne zostały wyznaczone za pomocą chiralnego HPLC. Stwierdzono, że w reakcji z acetonem, 10 mol% kat. (9b) jest wystarczające do otrzymania enancjomeru (R) ze średnią wydajnością (65%) i bardzo dobrym ee wynoszącym 86.8%. Katalizator (9c), także prowadził do powstania enancjomeru (R) z zadowalającym ee 65-71% ale z niższa wydajnością 28-43%. W reakcji z cykloheksanonem, najlepsze wyniki uzyskano dla 10 mol% kat. (9c) : 90h, ee anti 92.8%, wydajność 88% oraz dr 86/14 dla produktu anti.Reakcja z 15 mol% katalizatora (9b) zachodziła z dobrą wydajnością (65-68%) zarówno po 24 jak i po 90 godzinach. Preferowany okazał się być diastereomer anti, a stosunek diastereoizomerów był bardzo zbliżony dla 24 (65/35) oraz dla 90 godzin (69/31).