Wykorzystanie różnych wariantów systemu odbiorczego radioteleskopu RT3 RT15 w dydaktyce studenckiej i szkolnej

This master’s thesis presents the possibilities of using TV Dongle converter in the role of a radio astronomy spectrometer in a student’s and school didactics. This device was experimentally installed on the receiving tracks of radio telescopes 15-m (RT15) and 3-m (RT3) that are located at the Astronomical Observatory of the Jagiellonian University.The first part of the thesis presents investigation of the gain and frequency stability of the signal registered from the receivers equipped with TV Dongle, signal characteristics of TV Dongle and calibration methods. The next chapters are about the spectral observations of the neutral hydrogen in the Milky Way on wave 21-cm. On their basis, the receiving systems were evaluated. Next, the ways to extend the observational possibilities of the RT3 radio telescope with the observation of the Sun and the Moon are presented.On the basis of the carried research, there were elaborated five innovative exercises in the field of the radio astronomy that are designed to be used by students of astronomy and related fields and high school students. In addition, there were prepared didactic materials being a substantial introduction to the discussed issues.

Niniejsza praca magisterska przedstawia możliwości zastosowanie konwertera TV Dongle w roli spektrometru radioastronomicznego w dydaktyce studenckiej i szkolnej. Urządzenie to zainstalowano eksperymentalnie w torach odbiorczych radioteleskopów 15-m (RT15) i 3-m (RT3) znajdujących się w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.Pierwsza część pracy przedstawia badania stabilności częstotliwościowej i amplitudowej sygnału rejestrowanego z odbiorników wyposażonych w TV Dongle, charakterystykę sygnałową TV Dongle’a oraz metody kalibracji. Kolejne rozdziały poświęcone zostały obserwacjom spektralnym wodoru neutralnego w Drodze Mlecznej na fali 21-cm, na podstawie których oceniono systemy odbiorcze radioteleskopów wyposażonych w TV Dongle. Dalej pokazano sposoby poszerzenia możliwości obserwacyjnych radioteleskopu RT3 o obserwacje Słońca i Księżyca.Na podstawie przeprowadzonych badań, opracowano pięć nowatorskich ćwiczeń z radioastronomii przeznaczonych głównie dla studentów astronomii i nauk pokrewnych oraz dla uczniów szkół średnich. Dodatkowo przygotowano materiały dydaktyczne, będące merytorycznym wstępem do omawianych zagadnień.