Problem zarządzania obszarami metropolitalnymi w Polsce a koncepcja Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego

The dynamic development of the functional and spatial structure of city areas in the 21-st century has contributed to the removal of administrative borders between functionally bound city zone and suburban zones, which there formerly existed. The result of these processes is the problem of metropolitan areas management, also called “metropolitan problem”. This problem reveals in many fields of contemporary cities existence, especially in high-growth countries of Western Europe. The problem has been noted more and more often in Poland also.The public debate concerning of the optimally metropolitan areas management solution in Poland has been conducted since the self-government restitution in 1990 and has reinforced during the territorial-administrative reform in 1998, but it did not come to the problem solution. This work contains overview of the metropolitan management models, which were discussed in the literature, practical European patterns in this field, as well as the projects of polish law concerning the subject. In the context of the lack of metropolis status regulation in the territorial-administrative structure of the state, there are showed possible coordination forms of the metropolitan cooperation of the self-government units adequate to the legal opportunities based on the example of the Cracow Metropolitan Area. The trial of the evaluation of the effectiveness of this cooperation was made in this work as well.

Dynamicznie rozwijająca się struktura funkcjonalno-przestrzenna obszarów miejskich w XXI w. przyczyniła się do dezaktualizacji granic administracyjnych pomiędzy funkcjonalnie powiązanym terenem miasta oraz strefy podmiejskiej. Efektem wspomnianego zjawiska jest problem w zarządzaniu tymi obszarami, określany mianem "problemu metropolitalnego", ujawniający się w wielu dziedzinach życia współczesnych miast, głównie wysokorozwiniętych państw Europy Zachodniej, coraz częściej jednak obecny również w Polsce.Debata wokół przyjęcia optymalnego rozwiązania zarządzania obszarami metropolitalnymi w Polsce toczy się od czasu przywrócenia samorządu terytorialnego w 1990r. i nasiliła się w okresie reformy terytorialno-administracyjnej w 1998r., nie przynosząc jednak rozwiązania problemu. Praca zawiera przegląd modeli zarządzania metropolitalnego dyskutowanego w literaturze przedmiotu, praktycznych rozwiązań europejskich w tej dziedzinie oraz projekty polskich ustaw podejmujących próbę ujęcia metropolii w polskim systemie prawa.Wobec braku uregulowania metropolii w strukturze terytorialno-administracyjnej państwa, przedstawiono możliwe w obecnym stanie prawnym formy koordynacji współpracy metropolitalnej jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (Cracow Metropolitan Area) oraz podjęto próbę oceny efektywność tej współpracy.