Nabycie rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej

Praca magisterska pod tytułem „Nabycie rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej” dotyczy problematyki nabycia własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej do rozporządzania tą rzeczą. Zasadniczym przedmiotem niniejszego opracowania jest weryfikacja zasad rządzących nabyciem własności ruchomości od nieuprawnionego w świetle współczesnych, radykalnie zmieniających się relacji społeczno – gospodarczych. Praca rozpoczyna się od rozdziału wprowadzającego, mającego na celu zgłoszenie kilku uwag natury ogólnej, których naświetlenie jest niezbędne dla zrozumienia właściwego przedmiotu rozważań. Zostały w nim przybliżone zasady dotyczące rozporządzania prawem własności, w tym też zasada nemo plus iuris, której jednym z wyjątków jest właśnie przypadek nabycia rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej. Następnie przedstawiony zostaje obowiązujący aktualnie stan prawny oraz stanowisko polskiego ustawodawcy, który na gruncie art. 169 k.c., w materii dotyczącej nabycia własności ruchomości od nieuprawnionego, opowiedział się za rozwiązaniem sankcjonującym skuteczność nabycia w dobrej wierze prawa własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej, przyznając w ten sposób przewagę interesów nabywcy nad interesami dotychczasowego właściciela ruchomości, który w następstwie takiej transakcji traci prawo własności. Głównym motywem przemawiającym za takim ujęciem kwestii nabycia rzeczy ruchomej od podmiotu nieposiadającego stosownego uprawnienia do rozporządzania rzeczą, jest wzgląd na bezpieczeństwo, pewność i szybkość nowoczesnego obrotu gospodarczego. Są to główne i najczęściej przytaczane w doktrynie motywy legislacyjne uzasadniające przyjętą na podstawie art. 169 k.c. ochronę nabywcy w dobrej wierze. Pierwsze unormowania dotyczące nabycia ruchomości od nieuprawnionego w polskim ustawodawstwie pojawiły się w Kodeksie handlowym z 1934 r., który fragmentarycznie regulował omawiane zagadnienie. Uchwalony w 1946 r. Dekret o prawie rzeczowym wprowadził w kwestii nabycia rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej rozwiązanie zbliżone do tego obowiązującego obecnie na gruncie Kodeksu cywilnego z 1964 r. Kodeks cywilny ze względu na ochronę nabywcy w dobrej wierze wprowadza szczególny podział rzeczy. Przepis art. 169 § 1 k.c. odnosi się do rzeczy ruchomych powierzonych przez właściciela osobie, która okazała się niegodna zaufania i wbrew woli właściciela zbywa jego rzecz. Natomiast § 2 przedmiotowego artykułu dotyczy rzeczy zgubionych, skradzionych lub w inny sposób utraconych przez właściciela, w stosunku do których ustawodawca wprowadził dodatkową przesłankę upływu czasu. Prawo własności rzeczy utraconych przechodzi na nabywcę w dobrej wierze dopiero po upływie 3 lat od tego zdarzenia. Przedmiot nabycia i analiza jego problematyki wiąże się ściśle z zagadnieniem podmiotów będących stronami umowy, którymi są nieuprawniony zbywca dokonujący rozporządzenia cudzą własnością oraz nabywca w dobrej wierze. Redakcja art. 169 k.c. pozwala na wyodrębnienie następujących przesłanek nabycia własności ruchomości na podstawie umowy zawartej z osobą nieuprawnioną: władztwo faktyczne zbywcy nad rzeczą, umowa między zbywającym a nabywcą, wydanie rzeczy przez zbywcę, objęcie rzeczy w posiadanie przez nabywcę, dobra wiara nabywcy. Ich kumulatywna realizacja determinuje przyznanie ochrony prawnej nabywcy i dokonanemu przez niego nabyciu. W stosunku do rzeczy utraconych spełniona musi być ponadto dodatkowa przesłanka upływu czasu. W ostatniej części pracy zawarta została prezentacja skutków prawnych, jakie rodzi nabycie ruchomości od podmiotu nieuprawnionego w przypadku dobrej jak i złej wiary nabywcy oraz jak zdarzenia te oddziałują na sytuację nabywcy i pierwotnego właściciela rzeczy.

Master's thesis under the title "The acquisition of movable property from an unauthorized person" refers to the issue of acquisition of ownership of movable property from a person not entitled to dispose of the thing. The main object of this study is to verify the rules governing the acquisition of movable property from unauthorized in light of contemporary, radically changing the socio – economic relationships. Work begins with the introductory chapter, aimed at reporting several general observations that exposure is essential for understanding the proper object of discussion. It has been approximated rules on the disposal of the right of ownership, including also the principle nemo plus iuris, which one of the exceptions is the case of the acquisition of movable property from an unauthorized person. Thereafter a currently valid legal status and position of the Polish legislator, who on the basis of Art. 169 of the Civil Code in matters relating to the acquisition of movable property from unauthorized, advocated a solution to acknowledge the effectiveness of the acquisition in good faith of ownership of movable property from an unauthorized person, thereby giving the buyer an advantage interests over those of the previous owner of mobility, who in the aftermath of such a transaction loses the right property. The main motive in favor of such an approach, the issue of the acquisition of movable property from an entity who does not have adequate powers to dispose thing is the sake of safety, reliability and speed of modern business. These are the main and most frequently cited in legislative reasons justifying doctrine adopted pursuant to Art. 169 of the Civil Code protection of the purchaser in good faith. The first regulations concerning the acquisition of movable property from unauthorized in Polish legislation appeared in the Commercial Code of 1934. Enacted in 1946. Decree on property law introduced in terms of the acquisition of movable property from an unauthorized person being similar to that currently in force under the Civil Code of 1964. Civil Code to protect the purchaser in good faith introduces a special division of things. The provision of Art. 169 § 1 of the Civil Code refers to movables entrusted by the owner to the person who turned out to be untrustworthy and against the will of the owner sells his thing. In contrast, § 2 of this article applies to things lost, stolen or otherwise lost by the owner, in respect of which the legislator has introduced an additional condition for the passage of time. Ownership of lost things pass to the purchaser in good faith only after three years. Subject acquisition and analysis of its problems is closely connected with the issue of entities that are parties to the agreement, which are unauthorized vendor and the purchaser in good faith. Art. 169 of the Civil Code allows to define the following conditions for the acquisition of movable property from an unauthorized person: vendor’s actual dominion over the thing, the contract between the transferor and the purchaser, delivery of goods by the seller, taking things into possession by the purchaser, purchaser’s good faith. Their cumulative implementation determines the granting of legal protection for buyer. In relation to the lost things fulfilled must also be an additional condition for the passage of time. In the last part of the work has been concluded presentation of the legal consequences posed by the acquisition of movable property from unauthorized entity for the good and the bad faith of the purchaser, and how these events influence the situation of the purchaser and the original owner of thing.