Geneza, rozprzestrzenienie i znaczenie motywu Człowieka-Ptaka w Kulcie Południowym Tradycji Missisipi.

A characteristic element of the Mississippian cultural tradition, which flourished in the first half of the 2nd millennium AD in the North American Eastern Woodlands, was so-called Southern Cult – a group of ceremonial artifacts and symbols that was a manifestation of religious beliefs, prestige and political power. In the centre of this iconographic complex is placed a motif of the Birdman – a figure of a warrior with falconoid features. This symbol, which was represented on objects made of copper and shell, is known from burial finds across the Southeast. Its origin lies probably in the American Bottom region (Illinois and Missouri) with Cahokia site, which at the height of its power was the heart of a trade network connecting the main ceremonial centers with the Great Lakes region and the Gulf of Mexico. The objects with the Birdman motif played the role of prestige goods which were exchanged between elites of various communities and perceived as an element of legitimization of power. They also carried some kind of ideology - a cult of the winged warrior, which to some extent, was adapted by the greatest chiefdoms of the Mississippian tradition. Stylistic and chronological analyses make it possible to reconstruct the migration of this symbol. Furthermore, on the basis of ethnographic data and contexts of the findings of this depiction, attempts are made to interpret the meaning and function of the Birdman in the Moundbuilders culture.

Charakterystycznym elementem Tradycji Missisipi, rozwijającej się w pierwszej połowie II tys. n.e. na terenach Wschodniego Obszaru Leśnego Ameryki Północnej, jest tzw. Kult Południowy – zespół artefaktów i symboli o charakterze ceremonialnym, będący manifestacją wierzeń religijnych, prestiżu i siły politycznej. W centrum tego kompleksu ikonograficznego współcześni badacze umieszczają motyw Człowieka-Ptaka – postaci wojownika o cechach sokoła. Symbol ten, ukazywany na przedmiotach z miedzi i muszli, jest znany ze znalezisk grobowych na całym obszarze Południowego Wschodu. Jego kolebką jest prawdopodobnie region American Bottom (stany Illinois i Missouri) ze stanowiskiem Cahokia, które w okresie swego rozkwitu stanowiło centrum sieci handlowej, łączącej główne ośrodki ceremonialne z obszarem Wielkich Jezior i Zatoką Meksykańską. Przedmioty z motywem Człowieka-Ptaka pełniły funkcję dóbr prestiżowych, wymienianych między elitami poszczególnych społeczności i postrzeganych jako element legitymizacji władzy. Były również nośnikiem pewnej ideologii związanej z kultem wojownika-ptaka, która w pewnej mierze została zaadaptowana przez największe wodzostwa Tradycji Missisipi. Wędrówkę omawianego symbolu pozwalają odtworzyć analizy stylistyczne i chronologiczne, natomiast na podstawie danych etnograficznych oraz kontekstów znalezisk tego przedstawienia podejmuje się próby interpretacji znaczenia i funkcji postaci Człowieka-Ptaka w kulturze budowniczych kopców świątynnych.