Sztuka na współczesnych torach. Charakterystyka bohaterów w dramacie Tennessee Williamsa "Tramwaj zwany pożądaniem" oraz w tłumaczeniu Jacka Poniedziałka

Celem niniejszej pracy jest analiza systemów komunikacji, zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego, w sztuce Tennessee Williamsa "Tramwaj zwany pożądaniem" oraz w jej tłumaczeniu autorstwa Jacka Poniedziałka, ze szczególnym uwzględnieniem jednego aspektu komunikacji zewnętrznej, mianowicie charakterystyki postaci przy pomocy dialogu dramatycznego. Poprzez analizę porównawczą obu utworów, ukazuję, jak odmiennie bohaterowie są przedstawieni w oryginale i w tłumaczeniu oraz jak niuanse komunikacji w dziele teatralnym wpływają na końcową interpretację sztuki. W niniejszej pracy staram się również odnaleźć możliwe wytłumaczenia dla decyzji tłumacza, które znacząco wpłynęły na zmianę przekazu sztuki w przekładzie. Moim celem jest określenie przyczyn tych wyborów – próbuję dociec, czy na decyzje tłumacza wpłynęły zasady i wymagania wynikające z charakterystyki przekładu teatralnego, czy też były one wyłącznie skutkiem przyjętej przez niego strategii tłumaczeniowej.W pierwszym rozdziale mojej pracy poruszam temat komunikacji związanej z dziełem teatralnym. Drugi rozdział jest poświęcony rozważaniom dotyczącym zasad i wymagań przekładu teatralnego. Trzeci rozdział zawiera biografię Tennessee Williamsa oraz charakterystykę jego twórczości, a także sylwetkę Jacka Poniedziałka i opis jego strategii tłumaczeniowej. W ostatnim rozdziale prezentuję wyniki swoich badań oraz wypływające z nich wnioski, które ilustruję konkretnymi przykładami.

The purpose of this thesis is to analyse internal and external communication systems in Tennessee Williams’ A Streetcar Named Desire and Jacek Poniedziałek’s translation of the play, with the particular emphasis on one aspect of external communication, that is, the portrayal of characters revealed by means of dramatic dialogue. In a comparative analysis of the two works I present how different these portrays are and how the subtleties of communication affect the final interpretation of the play. I also attempt at finding explanations for the translator’s choices which significantly altered the final message communicated to the Polish readers. I try to investigate whether the translator was forced to modify some elements due to the characteristics and requirements of theatrical translation or whether his decisions were determined exclusively by his translation strategy.In the first chapter of my thesis I discuss communication in drama. The second chapter is devoted to the principles and requirements of theatrical translation. The third chapter includes ample information concerning Tennessee Williams’ life and literary works, as well as Jacek Poniedziałek’s figure and his translation strategy. Finally, in the fourth chapter I present the results of my research and illustrate the conclusions with specific examples.