Ocena ekonomiczna programów zdrowotnych na przykładzie programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Kielcach

The aim of this paper is to present the possible applications of economic analysis in the assessment of healthcare programs based on the example of economic evaluation of pneumococcal infection prevention program conducted in Kielce. As part of this program pneumococcal vaccinations (PCV7 and PCV13) for children aged under 2 y.o. resided in Kielce were introduced and financed from the city budget. The analysis was conducted from the perspective of public payer ( Kielce City Hall – the program organizer) and National Health Fund and included accounting costs.The preliminary stage to perform a proper economic evaluation was the assessment of trends in incidences of pneumonia and changes in the number of hospitalizations resulted from this disease over the years 2005-2012 and 2010-2012 in Kielce. The economic assessment of the program covered period 2010-2012 and included costs and benefits, costs and effects and the costs and utility analyses.In order to estimate results of the program in QALY units, data on the quality adjusted life years resulting from program of PCV-13 immunization were used (published in study Gomez et al., from 2013 years). This data was related to the population size of vaccinated children in Kielce. The results showed a decrease in the number of incidences of pneumonia at the age group of less than 2 y.o. and 65+ y.o. in 2012 compared to 2005, by 75% and 39% respectively. This may prove the positive impact of mass vaccination against pneumococcal disease in Kielce in selected age groups. However, on the basis of the results of costs and benefits and the costs and effects analyses, it can be stated that the program is hardly promising. The results of costs and utility analysis, on the contrary, indicated that the program is effective because the cost per QALY gained is less than three times the GDP per capita in 2012 in Poland, which allows to recommend program implementation.To sum up, when considering a greater scope of costs and benefits resulted from the program, it may be helpful in alleviating burden of pneumonia and related costs among the residents of Kielce.

Celem niniejszej pracy jest ukazanie możliwości zastosowania analiz ekonomicznych w ocenie ekonomicznej programów zdrowotnych. W pracy dokonano oceny ekonomicznej programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Kielcach, w ramach którego wprowadzono powszechne szczepienia ochronne szczepionką PCV-7 i PCV-13 finansowane z budżetu miasta, dla dzieci poniżej 2 roku życia, zameldowanych na terenie miasta. Analiza przeprowadzona została z perspektywy płatnika publicznego (Urzędu Miasta Kielce, będącego organizatorem programu) oraz Narodowego Funduszu Zdrowia, z uwzględnieniem kosztów w ujęciu rachunkowym.Etap wstępny do wykonania właściwej oceny ekonomicznej stanowił ocenę trendów zapadalności na zapalenie płuc oraz zmian w liczbie hospitalizacji z tego powodu odpowiednio w latach 2005-2012 oraz w latach 2010-2012 w Kielcach. Właściwa analiza polegała na ocenie ekonomicznej z uwzględnieniem kosztów i korzyści, kosztów i efektów oraz kosztów i użyteczności programu profilaktycznego w latach 2010-2012. Do oszacowania wyników programu w jednostkach QALY wykorzystano dane (ukazane w badaniu Gomez i wsp. z 2013 roku) na temat lat życia skorygowanych jakością w konsekwencji programu szczepień szczepionką PCV-13. Dane te zastosowano w odniesieniu do rozmiaru populacji zaszczepionych dzieci w Kielcach.Przeprowadzone analizy wykazały spadek zapadalności na zapalenie płuc w 2012 roku w porównaniu do 2005 w grupie poniżej 2 roku życia oraz powyżej 65 lat, odpowiednio o 75% oraz o 39%. Świadczyć to może o pozytywnym wpływie powszechnych szczepień ochronnych przeciwko zakażeniom pneumokokowym w Kielcach w wybranych grupach wiekowych. Na podstawie wyników oceny ekonomicznej stwierdzono, że program jest mało perspektywiczny pod względem kosztów i korzyści oraz kosztów i efektów. Jednak w odróżnieniu od wyżej wymienionych ocen, wyniki oceny kosztów i użyteczności wskazują, iż program jest efektywny ponieważ koszt na jedno zyskane QALY jest mniejszy od trzykrotności PKB per capita w roku 2012 w Polsce, co stanowi wyznacznik rekomendacji wdrożenia programu.Podsumowując, przy zastosowaniu szerszej perspektywy, z uwzględnieniem wszystkich zaoszczędzonych przyszłych kosztów oraz efektów w wyniku programu, może się on okazać pomocny w złagodzeniu obciążenia zapalenia płuc i związanych z nim kosztami wśród mieszkańców Kielc.