Sejm Ustawodawczy and Upper Silesia

In the years 1914 - 1918 the big conflict swept through Europe, rightly called the World War or the Great War.As a result of the Great War Poland had its independence after 123 years of slavery. One of the most important decisions taken in the first weeks of the existence of the Republic was to hold a elections to the Sejm Ustawodawczy on January 26, 1919 year. The proceedings of this parliament was opened on February 10 the same year.In the years 1918-1921 there were a reborn of Polish state borders. One of the most interesting parts of this complex process was the issue of Upper Silesia.The main objective of this study is to examine the ratio of the first parliament to Upper Silesia. As the primary source for my work I used shorthand report of the Sejm Ustawodawczy.After analyzing transcripts of of the Sejm Ustawodawczy there is one basic conclusion. Certainly unfair is the popular argument that the central government of the Second Republic already at its origins were not interested in the fate of Upper Silesia and that it focused on the eastern territories.Thanks to the numerous activities undertaken by the Sejm, new and only organizing state has become attractive for more than half a million voters of Upper Silesia, which after more than 700 years of detachment from the Polish state structures, returned to the Polish border.

W latach 1914 – 1918 przez Europę przetoczył się konflikt nie mający sobie podobnych w dziejach ludzkości, słusznie nazwany Wojną Światową czy też Wielką Wojną. W wyniku Wielkiej Wojny na niepodległość, po 123 latach niewoli, wybiła się Polska. Jedną z najważniejszych decyzji podjętych w pierwszych tygodniach istnienia Rzeczpospolitej było rozpisanie wyborów do Sejmu Ustawodawczego na 26 stycznia 1919 roku. Obrady tego parlamentu zostały otwarte 10 lutego tego samego roku.W latach 1918-1921 kształtowały się granice odrodzonego państwa polskiego. Jednym z najciekawszych fragmentów tego złożonego procesu była sprawa Górnego Śląska i jego przynależności państwowej. Głównym celem niniejszego opracowania jest zbadanie stosunku pierwszego parlamentu odrodzonej Rzeczypospolitej do Górnego Śląska – starej, a zarazem tak młodej, dzielnicy naszego kraju. Na wstępie postanowiłem pokrótce przybliżyć dzieje tego regionu oraz dzieje Niemiec od schyłku XIX w. do listopada 1918 r. Przedstawiłem też okoliczności powstania i działalność Sejmu Ustawodawczego. W kolejnych czterech rozdziałach, stanowiących główną część mojej pracy, analizuję stanowisko Sejmu wobec kolejnych etapów rozwoju sprawy górnośląskiej. Piszę zatem o tym, jak polski parlament reagował na: dyskusje na temat Górnego Śląska na forum paryskiej konferencji pokojowej, działania niemieckie podejmowane przed powstaniami na interesującym nas obszarze, na pierwsze i drugie powstanie śląskie oraz plebiscyt przeprowadzony na tym terenie i kolejny zryw narodowy po ogłoszeniu jego wyników. Ostatnie dwa rozdziały poświęcam stanowisku Sejmu wobec ostatecznych decyzji w sprawie Górnego Śląska oraz podsumowaniu.Za podstawowe źródło do mojej pracy posłużyły sprawozdania stenograficzne Sejmu Ustawodawczego. Dla przedstawienia zagadnień związanych bezpośrednio z pracą Sejmu wykorzystałem monografie Andrzeja Ajnenkiela Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski: 1918-1926 oraz Władysława Czaplińskiego Dzieje sejmu polskiego do roku 1939. Do opisu historii Niemiec w okresie wilhelmińskim skorzystałem z książki Jerzego Krasuskiego Historia Rzeszy Niemieckiej, 1871-1945. Po przeanalizowaniu stenogramów Sejmu Ustawodawczego należy wyciągnąć jeden podstawowy wniosek. Mianowicie, przesadzona, a na pewno krzywdząca, jest popularna po dziś dzień teza, jakoby władze centralne II Rzeczpospolitej już u jej zarania nie były zainteresowane losem Górnego Śląska i że koncentrowały się na Kresach Wschodnich. Pierwszy donośny głos Sejmu w sprawie ziemi górnośląskiej zabrzmiał w lipcu 1919 roku podczas debaty nad ratyfikacją traktatu wersalskiego. Parlament uznał decyzję o plebiscycie za krzywdzącą i obraźliwą dla Polaków i Górnoślązaków. W późniejszych latach, kiedy rozgorzała już na dobre kampania plebiscytowa, posłowie dali silny argument do rąk polskich agitatorów, w postaci Statutu Organicznego Województwa Śląskiego z lipca roku 1920. Posłowie poświęcili Górnemu Śląskowi mniej miejsca niż na przykład Galicji Wschodniej, ale mieli mniejszy wpływ na los tej ziemi niż okolic Lwowa. Dzięki licznym działaniom podejmowanym przez Sejm Ustawodawczy, nowe i dopiero organizujące się państwo stało się atrakcyjne dla ponad półmilionowej rzeszy głosujących na terenach, które po przeszło 700 latach oderwania od polskich struktur państwowych wracały w granice Polski.