Understanding of the management of an employer in doctrine and jurisprudence - the content and the role of the characteristic feature of an employment relationship toward some changes in forms of employment

This work is the attempt to capture the meaning and essence of management rights of an employer. It also aims to diagnose the functioning of the management of the employer as the structural feature of an employment relationship at the present time - which is characterized by changes in forms of performance of work. This paper contains also the description of the possible solutions of the situation in which legal regulations on the management of the employer turn out not to fulfill its role involving, among others, distinguishing the work performed under a contract of employment and the work performed on the basis of civil law contracts .The management of the employer was born with the formation of the employment relationship. It was, as it still is, a natural feature of the legal relationship between the employee and the employer who invests its own capital in creating workplace and who bears the risks associated with the work. The doctrine of the second half of the twentieth century to the elements indicating the existence of an employer classify, among others, the employee's obligation to respect his working conditions, such as time, place and the manner of the performance of work, supervision by an employer over the execution of the work, distribution of wages or social security benefits between employees. The employer's authority to issue binding instructions regarding work was said to be the most significant part pointing to the management of an employer. The doctrine of the twenty first century also recognize superiors commands as the key executives of the employer. The Supreme Court, among his insights on issues of management of the employer, stated inter alia that with the leadership of employers already exists when the employee is just obliged to perform specific tasks (so-called concept of the autonomous subordination).Changes in forms of employment, involving the increasing independence of workers, related, among others, to the evolution of consumers' needs and technological progress, causes the situation when the management of employer often is no longer a feature which effectively distinguishes contracts of employment. On the contrary, the boundary between the contract of employment and civil law contracts proves to be fluid and unclear. Among the concepts that can be the remedy for this situation, exists a proposal to grant people working under civil law contracts wiht adequate social protection.

Niniejsza praca stanowi próbę uchwycenia sensu i istoty uprawnień kierowniczych pracodawcy. Jej celem jest także diagnoza funkcjonowania kierownictwa pracodawcy jako konstrukcyjnej cechy stosunku pracy w obecnym czasie - który charakteryzują zmiany zachodzące w formach świadczenia pracy. W niniejszej pracy zawarto także opis możliwych rozwiązań sytuacji, w której uregulowania prawne dotyczące kierownictwa pracodawcy okazują się nie spełniać swej roli polegającej m.in. na odróżnianiu pracy prawnopracowniczej od pracy wykonywanej na podstawie umów prawa cywilnego.Kierownictwo pracodawcy rodziło się wraz z powstawaniem stosunku pracy. Było, tak jak i wciąż jest, naturalną cechą więzi prawnej, jaka łączyła pracownika i pracodawcę inwestującego własny kapitał w tworzenie zakładu pracy i ponoszącego ryzyko związane z pracą. Doktryna drugiej połowy XX w. do elementów wskazujących na istnienie kierownictwa pracodawcy zaliczała m.in. zobowiązanie pracownika do przestrzegania wyznaczonych warunków pracy, takich jak czas, miejsce i sposób jej wykonywania, sprawowanie nadzoru przez przełożonego nad wykonywaniem pracy, rozdzielanie wynagrodzenia czy świadczeń socjalnych między pracowników. Jako element najistotniejszy, wymieniano uprawnienie do wydawania pracownikowi wiążących go poleceń dotyczących pracy. Podobnie myśli doktryna XXI w., również uznając polecenia przełożonych za kluczowy element kierownictwa pracodawcy. Sąd Najwyższy natomiast, wśród swoich spostrzeżeń dotyczących kwestii kierownictwa pracodawcy, stwierdził m.in., iż o kierownictwie pracodawcy można mówić już wtedy, gdy pracownikowi są wskazywane jedynie określone zadania (koncepcja tzw. podporządkowania autonomicznego). Zmiany form zatrudnienia, polegające na coraz większym usamodzielnianiu się pracowników, związane m.in. z ewolucją potrzeb konsumentów czy z postępem technologicznym, sprawiają, że kierownictwo pracodawcy często nie stanowi już cechy, która skutecznie wyróżnia stosunek pracy. Przeciwnie, granica między umową o pracę, a umowami cywilnoprawnymi okazuje się być płynna i niejasna. Wśród koncepcji, które mogą zaradzić tej sytuacji, wyróżnia się propozycja objęcia odpowiednią ochroną socjalną osób wykonujących pracę na podstawie umów prawa cywilnego.