Metaphorical association between physical and moral purity in the context of automatic attention bias.

There is a metaphorical association between physical and moral cleanliness that authors call Macbeth’s effect – a transgression of one’s morality leads to increase of desire to clean themselves (Zhong, Liljenquist, 2006). There have been released numerous experiments looking at this relationship, since the existence of the effect was firstly proven – mostly, they were exploring it according to controlled processes, such as rating the desirability of consumer products. In the two conducted studies, the influence of the Macbeth’s effect on the automatic processes (which was the automatic attention bias) was explored. It was checked, if one’s moral transgression (study 1) or thinking about others immoral behavior (study 2) leads one to focus automatically their attention on subjects associated with the purity. People draw their attention to subjects related to outer world’s cleanliness while imaging their moral behavior (study 1) and when they recall others immoral acts (study 2). This is probably related to the increase of desire to clean the world around them. On the other hand, visualizing one’s immoral attitude doesn’t contribute to the escalation of desire to clean themselves (study 1), which probably suggests, that hypothesizing about one’s moral transgression is not enough to threaten the morality. To sum up, it is possible that the association between moral and physical purity also influence the automatic processes, such as the automatic attention bias. That may be the reason, why in some previous experiments (e.g. Lee, Schwarz, 2010), people suffering from threatened morality, for example, preferred to take a product related to cleansing as a gift for the participation in the procedure, instead of choosing another possible subject.

W swoich badaniach, Zhong, Liljenquist (2006) dowiedli istnienia metaforycznego związku między czystością sumienia a czystością ciała, który nazwano efektem Lady Makbet – uaktywnienie myślenia o niemoralnym zachowaniu skutkuje chęcią fizycznego oczyszczenia się. Od czasu ujawnienia efektu przeprowadzono szereg eksperymentów, w których uwaga koncentrowała się na jego oddziaływaniu na poziomie procesów kontrolowanych. W badaniach własnych weryfikowano obecność i funkcjonowanie metaforycznej relacji pomiędzy czystością fizyczną i moralną na poziomie procesów automatycznych. Eksplorowano wpływ stanu zagrożenia własnej moralności (eksperyment 1) oraz myślenia o cudzym niemoralnym czynie (eksperyment 2) na automatyczne ukierunkowanie uwagi. Sprawdzano także, czy płeć i częstość ekspozycji na metaforę czystości w życiu codziennym mają wpływ na wrażliwość osoby na wspomniany efekt. Wykazano, że wzmożenie potrzeby oczyszczania świata zewnętrznego pojawia się w postaci automatycznego ukierunkowania uwagi na pojęcia kojarzone z tym zagadnieniem, gdy osoba wyobraża sobie własną moralną postawę (eksperyment 1) lub przywołuje z pamięci cudze nieetyczne zachowanie (eksperyment 2), jednakże wyobrażenie swojego niemoralnego działania nie jest wystarczające do tego, by osoba kierowała większą uwagę na pojęcia odnoszące się do czystości ciała (eksperyment 1). Wydaje się zatem, że działanie metaforycznego związku pomiędzy czystością a moralnością ujawnia się również na poziomie procesów automatycznych takich jak ukierunkowanie uwagi, co może tłumaczyć zależności uzyskane w poprzednich eksperymentach eksplorujących związek (np. Lee, Schwarz, 2010), gdzie na przykład, wybierano przedmioty związane z czystością spośród możliwych do otrzymania prezentów.