Floral ornaments in the Art Nouveau architecture of Krakow (sacral buildings) – a botanical analysis

The paper presents the issues and results of analysis of selected plant ornaments of Art Nouveau in six churches in Krakow in terms of number and variety of taxa. Churches secession of Krakow has not investigated in this regard. The analysis led to the determination of 33 species, 38 genera and 3 families. In addition, authorities identified 136 plant combinations of various degree of stylization. The richest in terms of "flora" that is, having the largest number of realistic representations of plants that could be identified to the species and genera were churches: Church of the Holiest Heart of Jesus and Church of St. Francis of Assisi.The most frequent ornaments present plant flagella (stems and tendrils) of Vitis vinifera surrounded by ears of grain and flowers of the genus Rosa sp. and Lilium sp. The use of such vegetable floral motifs were associated with emphasis on the decorative and symbolic message. Ornamentation characteristic for Art Nouveau was to take inspiration from nature. In addition to plants from the Mediterranean area of Europe and other continents, many wild species and cultivated in Poland, including Cracow, were identified.

Praca przedstawia zarys problematyki i wyniki analizy wybranych ornamentów roślinnych z epoki secesji w sześciu kościołach Krakowa pod kątem liczby i różnorodności taksonów. Kościoły secesyjne Krakowa nie były dotąd badane pod tym względem. Analiza pozwoliła na oznaczenie 33 gatunków, 38 rodzajów i 3 rodzin. Ponadto zidentyfikowano 136 kombinacji organów roślinnych o różnorodnym stopniu stylizacji. Najbogatsze pod względem „florystycznym” tzn. posiadające największą liczbę realistycznych przedstawień roślin, które można było zidentyfikować do gatunku i rodzaju były kościoły: Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz Kościół św. Franciszka z Asyżu.W ornamentach najczęściej pojawiały się przedstawienia wici roślinnych (łodyg i wąsów czepnych) Vitis vinifera w otoczeniu kłosów zboża oraz kwiaty z rodzaju Rosa sp. i Lilium sp. Zastosowanie w kościołach takich motywów kwiatowych i roślinnych wiązało się z podkreśleniem walorów dekoracyjnych oraz z przekazem symbolicznym. Znamienne dla ornamentyki secesyjnej było czerpanie inspiracji z natury. Oprócz przedstawień roślin pochodzących z obszaru śródziemnomorskiej Europy i innych kontynentów, zidentyfikowano wiele gatunków dziko rosnących i uprawianych w Polsce, m.in. w Krakowie.