Human Rights in International Investment Arbitration

This paper aims to explore the relationship between investment arbitration and human rights. In the context of bilateral invesmtent treaties there is a conflict between state’s obligations to protect human rights of its citizens and obligations towards foreign investors. To better present in which circumstances human rights arise in investment disputes, cases concerning human right to water, to free expression and assembly, and rights of indigenous peoples were discussed. In addition, the role of non-disputing third parties was described. Finally, perspectives and possible solutions were presented to the problem of harmonization of the two legal regimes – investment law and human rights.

W ostatnim czasie, arbitraż inwestycyjny, spośród innych mechanizmów rozwiązywania sporów, przyciągnął wiele krytyki. Jest to wynikiem nie tylko jego rosnącego znaczenia na arenie międzynarodowej, ale również rzekomego negatywnego wpływu postępowania arbitrażowego oraz jego rezultatów na zrównoważony rozwój i prawa człowieka. Liczba rozstrzyganych sporów inwestycyjnych przez trybunały arbitrażowe wciąż rośnie, jednak z uwagi na prywatnoprawny charakter arbitrażu, zaangażowanie podmiotu publicznego jakim jest państwo, powoduje wiele kontrowersji. Dlatego też, wraz ze wzrostem popularności, wzrosła ilość obaw związana z brakiem transparentności postępowania arbitrażowego, gdzie poddawane są ocenie działania państwowe; ignorowaniem przez trybunały kwestii związanych z interesem publicznym; oraz implikacjami finansowymi dla budżetu państwa. W tym kontekście pojawiają się również kwestie związane z obowiązkiem państwa do zapewnienia ochrony praw człowieka.Trybunałom arbitrażowym zarzuca się brak uwzględniania praw człowieka przy wydawaniu wyroków. Poufność postępowania arbitrażowego może być sprzeczna z prawem do informacji, szczególnie jeśli w grę wchodzą zagadnienia dotyczące polityki publicznej. Traktaty o ochronie inwestycji mogą potencjalnie ograniczać zdolność państwa do ochrony praw człowieka. W obliczu tych problemów, pojawiła się potrzeba lepszego zrozumienia relacji pomiędzy prawami człowieka a rozstrzyganiem sporów inwestycyjnych.Niniejsza praca będzie poświęcona właśnie próbie zrozumienia tej relacji oraz roli jaką prawa człowieka pełnią w arbitrażu inwestycyjnym.