Hunger is a phenomenon which is hard to describe as a whole. More complex, taking on many forms that we still – despite the advanced study – do not fully understand. “Hunger is as old as human history”. The sentence, seemingly trival, contains quasi-existential and common knowledge. The same is with the case of “experience” category, widely described, but it does not mean, that thinkers reached an agreement or “experience” gained a clear definition. In my work I will consider, if hunger may become a kind of experience in human’s life. If so, what is the nature of this experience: whether it is perceived communally or individually, whether it has physiological, psychosocial, vital, cultural, exsistential or, perhaps, liminal context? And, if it is a kind of experience which may be expressed in literature? In chapter one I present the phenomenon of hunger, being conscious, that complete characteristics is impossible. Selected contexts and examples are firstly the description of hunger per se showing its complicated structure and numerous ways of appearance. Second, many of these facts will be useful when interpreting literary works. Chapter two provides insight into the selected ways of thinking about experience. Specific features extracted from the presented models will be used for constructing the hybridic project of experience and the experience of hunger. These two projects will make it possible to analyse very different texts treating about hunger and its experiencing. Chapter three provides interpretations of the following texts: Franz Kafka’s A Hunger Artist, Tashkent. City of Bread by Alexander Neverov, Knut Hamsun’s Hunger, I Am Hungry by Georg Fink and Plague by Władysław Orkan.
Głód jest zjawiskiem, które trudno opisać jako całość. Bardziej skomplikowanym, przybierającym wiele postaci, których wciąż – mimo zaawansowanych studiów – nie rozumiemy do końca. „Głód jest tak stary jak historia ludzkości”. Zdanie, z pozoru błahe, zawiera w sobie rodzaj quasi-egzystencjalnego powszechnika. Nie inaczej ma się sprawa z kategorią doświadczenia, przy opisywaniu której wylano morze atramentu, lecz nie znaczy to bynajmniej, że porozumienie zostało osiągnięte albo że doświadczenie zyskało klarowną definicję. W mojej pracy zastanowię się, czy głód może stać się rodzajem doświadczenia w życiu ludzkim. Jeśli tak, to jaki charakter ma to doświadczenie: czy jest postrzegane wspólnotowo, czy indywidualnie, ma wymiar fizjologiczny, psychospołeczny, życiowy, kulturowy, egzystencjalny, a może graniczny? I czy jest doświadczeniem przekładalnym na środki wyrazu artystycznego, na literaturę? W rozdziale I przedstawiam zjawisko głodu, mając świadomość, że dokonanie pełnej charakterystyki jest niemożliwe. Wybrane przeze mnie ujęcia i przykłady służą po pierwsze opisowi per se – ukazaniu różnorodności sposobów przejawiania się i skomplikowanej struktury fenomenu głodu jako takiego. Po drugie, wiele z tych wniosków czy ujęć będzie pomocnych podczas analizy utworów literackich. Rozdział II to omówienie wybranych sposobów rozumienia kategorii doświadczenia, które w mojej ocenie okażą się istotne w kontekście interpretowanej tu literatury. Określone cechy wyodrębnione z zaprezentowanych modeli posłużą bowiem zbudowaniu (na potrzeby pracy) hybrydycznego projektu doświadczenia oraz doświadczenia głodu, umożliwiających z kolei zestawienie w następnym rozdziale tekstów, tak różnie przecież ukazujących głód i jego doświadczanie. Rozdział III jest rozdziałem interpretacyjnym. Przedmiotem analiz będą: Głodomór Franza Kafki, Taszkient. Miasto chleba Aleksandra Niewierowa, Głód Knuta Hamsuna, Jestem głodny Georga Finka oraz Pomór Władysława Orkana. Literaturę modernistyczną, o której mowa w tytule, rozumiem (za Ryszardem Nyczem) jako naznaczony wewnętrznymi dominantami okres trwający od końca XIX wieku do lat 50. a nawet 60. wieku XX. Bogatą w doświadczenia głodu literaturę II wojny światowej zdecydowałam się pominąć, gdyż jawi się ona w mej świadomości jako odrębna całość, nie tylko literacka, ale też społeczno-polityczna i kulturowa.
