Czas jest wymiarem, w którym żyją wszyscy ludzie. Staje się on tematem coraz częściej uwzględnianym we współczesnych badaniach. Philip Zimbardo zajmuje się perspektywami czasowymi od ponad 30 lat, mimo to jest to dziedzina wciąż wymagająca dalszej eksploracji. Pozostałe omawiane konstrukty, radzenie sobie ze stresem oraz temperament, są znacznie lepiej rozumiane i zbadane, aczkolwiek nie w kontekście perspektyw czasowych. Wszystkie odgrywają ważną rolę w zdrowym i adaptacyjnym funkcjonowaniu człowieka.Celem badania było sprawdzenie, czy istnieją zależności między perspektywami czasowymi, stylami radzenia sobie ze stresem oraz aspektami temperamentu. Badana grupa składała się ze 100 nauczycieli gimnazjów, zarówno kobiet (n = 87), jak i mężczyzn (n = 13) w wieku od 24 do 64 lat (M = 40,57). Badani wypełniali trzy kwestionariusze samoopisowe: Kwestionariusz postrzegania czasu (ZTPI), Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) oraz Kwestionariusz Temperamentu EAS. Stwierdzono korelacje między perspektywą przeszłą negatywną a niezadowoleniem (r = 0,63), złością (r = 0,58), strachem (r = 0,58) i stylem skoncentrowanym na emocjach (r = 0,65), perspektywą teraźniejszą fatalistyczną a stylem skoncentrowanym na emocjach (r = 0,57), perspektywą przyszłą a stylem skoncentrowanym na zadaniu (r = 0,55), stylem skoncentrowanym na emocjach a niezadowoleniem (r = 0,78), strachem (r = 0,76) i złością (r = 0,66). Zaobserwowano także kilka innych statystycznie istotnych zależności. Są one zgodne z wynikami badań cytowanych w literaturze. W pracy omówiono także potencjalne implikacje praktyczne badania i zaproponowano sposoby na jego poszerzenie w przyszłości.
Time is the dimension in which all people live and it has become more and more important issue in recent studies. Philip Zimbardo has been exploring the area of time perspectives for over 30 years, however, it is still the subject that requires further research. The other discussed constructs, coping and temperament, are much better understood, although not in the connection with time perspectives. All of the mentioned concepts seem to play a significant role in the healthy and adaptive functioning. The aim of to the study was to determine whether time perspectives, coping styles and temperament are correlated. The examined group consisted of 100 secondary school teachers, both female (n = 87) and male (n = 13), aged 24 to 64 (M = 40,57). The teachers filled three self-report inventories: Zimbardo Time Perspective Inventory (ZTPI), Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) and EAS Temperament Questionnaire. The highest correlations occurred between the Past Negative Perspective and Distress (r = 0,63), Anger (r = 0,52), Fear (r = 0,58) and Emotion-Oriented coping (r = 0,65), Present Fatalistic Perspective and Emotion-Oriented Coping (r = 0,57), Future Perspective and Time-Oriented Coping (r = 0,55), Emotion-Oriented Coping and Distress (r = 0,78), Fear (r = 0,76) and Anger (r = 0,66). Few other statistically significant correlations were observed as well. The results of the study are consistent with findings from research cited in literature. The possible practical implications and ideas for further studies on the topic are also discussed.
