Dziecięca wiedza o niepełnosprawności a akceptacja niepełnosprawnych rówieśników. Rola rozumienia stanów umysłowych.

This research investigates the nature of preschooler children's understanding aboutand attitudes toward peers with disabilities and also factors that may affect children's attitudes. This work was inspired by observation pupils' relationship in inclusive education. Furthermore the preschooler age may be the critical point at which a child's sensitivityand negative attitudes toward untypically developing peers become more apparent (Dyson, 2005). The aim of the previous research was generally preschooler's knowledge about disability and attitudes toward disabled person. There is a distinct lack of research into children's causes of attitudes. The current study extends previous research to explore relationships between attitudes and wider social knowledge i.e., growing mental-state awareness. Participants were 51 typically developing preschoolers. To explore children's knowledge about and attitudes toward peers with disabilities the researcher used interview. To assess how children discriminated the competencies of children with different disabilities the researcher used competency ratings task. Children was examined by task to assess salienceof physical disability, age and sex in children's categorization of others and theory of mind task.Results revealed that preschool-age children were able to identify physical or sensory disability but not mental retardation i.e., Down Syndrome. Children hold generally positive attitude toward persons with disabilities. The results showed that boys were significantly less likely than girls to say they could be friend or have disabled child in classroom. This study provided information about relationship between general knowledge about disabilityand theory of mind skills. The results of the current study analyze positive attitudes in the context of knowledge about disability and social knowledge.

Niniejsza praca podejmuje problem rozumienia niepełnosprawności, akceptacji niepełnosprawnych rówieśników oraz jej uwarunkowań u dzieci w okresie przedszkolnym.Inspiracją do poruszenia powyższej tematyki w pracy własnej była obserwacja relacji rówieśniczych w szkole prowadzącej system nauczania zintegrowanego oraz badania Dyson (2005) wskazujące, że okres przedszkolny może być punktem krytycznym dla ujawnienia się negatywnych postaw względem nietypowo rozwijających się rówieśników. Dotychczasowe badania dzieci w okresie średniego dzieciństwa w niewielkim stopniu zgłębiają problem uwarunkowań akceptacji osób niepełnosprawnych koncentrując się głównie na dziecięcej wiedzy o niepełnosprawności oraz deklaratywnej postawie akceptacji.Na podstawie analizy literatury założono, że zmiany akceptacji niepełnosprawnych rówieśników łączą się z wiedzą o danym typie niepełnoprawności, ale także szerszą wiedzą społeczną – w tym wzrastającym rozumieniem stanów umysłowych (ToM). Przeprowadzono badanie 51 dzieci polegające na wywiadzie dotyczącym wiedzy o niepełnosprawności i jej akceptacji, zadaniach mierzących wskaźniki wiedzy takie jak: ocena kompetencji rówieśniczych, kategoryzacja osób w oparciu o kryterium niepełnosprawności oraz testach sprawdzających rozumienie stanów umysłowych.W przeprowadzonych analizach wykazano, że dzieci lepiej identyfikują widoczne typy niepełnosprawności (fizyczna, sensoryczne: wzroku i słuchu) w porównaniu do niepełnosprawności intelektualnej, która nie jest widoczna. Dzieci w tym okresie zasadniczo przejawiają akceptującą postawę względem osób niepełnosprawnych. Stwierdzono, że postawa chłopców jest mniej akceptująca niż dziewczynek. Dowiedziono także, że wiedza ogólna o niepełnosprawności wiąże się z poziomem rozwoju teorii umysłu. Wyniki badań są dyskutowane w kontekście znaczenia wiedzy o niepełnosprawności oraz wiedzy społecznej dla postaw wobec osób niepełnosprawnych.