Kulturowe aspekty tłumaczeń literackich na przykładzie powieści historycznej ‘Wolf Hall’ w polskim przekładzie

Niniejsza praca omawia problematykę związaną z tłumaczeniem tekstów literackich poruszających tematykę historyczną. Temat został omówiony na przykładach z powieści Hilary Mantel, Wolf Hall i jej polskiego tłumaczenia, wykonanego przez Urszulę Gardner, zatytułowanego W Komnatach Wolf Hall.Przytoczone przeze mnie teorie językowe i tłumaczeniowe przedstawiają procesy, jakie zachodzą przy akcie tłumaczenia, wskazując jakie decyzje tłumacz musi podjąć w czasie swojej pracy.W dalszej części skupiłam się na omówieniu problematyki związanej z kulturowymi aspektami przekładu, takimi jak tłumaczenie archaizmów, objaśnianie wątków kulturowych czy stosowanie właściwego słownictwa w języku tłumaczenia.Praca ta powstała aby ocenić, ale nie krytykować czy wyrokować w kwestii tego, czy praca wykonana przez tłumaczkę powieści Wolf Hall jest jednoznacznie dobra lub zła. Na tym konkretnym przykładzie chciałam jedynie przeanalizować problematyczne kwestie.Szczegółowe omówienie konkretnych fragmentów znajduje się w rozdziale trzecim i jest to porównanie oryginału w języku angielskim z jego polskim tłumaczeniem. Chciałam zastanowić się nad tym ile z twórczości tłumacza może być widoczne w gotowym przekładzie oraz czy tłumacz ma prawo ingerować w oryginał ale na te odpowiedzi nie ma i chyba nie będzie jednoznacznych odpowiedzi bo ilu tłumaczy i językoznawców tyle odpowiedzi. Każdy badacz ma zapewne swoją teorię i swoją odpowiedź.

This paper is aimed to discuss issues related to translation of literary texts on the subjects of history. The subject was discussed on the examples from the novel Wolf Hall and its Polish translation by Urszula Gardner entitled W komnatach Wolf Hall. Quoted linguistic and translation theories present processes that take place during the process of translation and show what decisions need to be taken by the translator.In the further part I focused on the analysis of the cultural aspects of translation, such as translation of archaisms, explanation of cultural threads or introduction of proper vocabulary in the language of the translation.This paper was created to assess but not criticize or decide if the work made by the translator of the Wolf Hall is good or bad. On this specific example I wanted to analyse most problematic issues.The detailed analysis of the excerpts from the book is included in chapter 3 and it is the comparison of the original text and its Polish translation.I wanted to give a thought on how much of the translator’s artistry can be seen in the translation and whether the translation has a right to interfere in the original. But there is no one, good answer, everyone can have his own opinion.