Japońskie spojrzenie na naturę i wątki ekologiczne w filmach Miyazakiego Hayao.

The subject of this thesis are ecological themes, view on nature in Miyazaki Hayao's movies and its genesis which derives from japanese values, philosophy and religions. Therefore the purpose of this thesis is to prove that these films can be interpreted as carriers of ecological ideology and that the cause of the director's views on the state of the environment is cultural tradition of Japan. The first chapter refers to the sources of the japanese view on nature, which come mainly from native religion of the archipelago, shintō, which speaks of divinity of all manifestation of nature. This chapter also discusses issues such as furusato and zen buddhism, which also refer to the environment and strongly influance the identity of Japanese people and their relationship with nature. The second chapter analyzes three works of Miyazaki Hayao, which are "Princess Mononoke", "Nausicaä of the Valley of the Wind" and "Laputa: castle in the sky". The topics of these films are focused mainly on criticisim of conflicts with nature and living in disharmony with it. Furthermore, while using traditional japanese beliefs they promote ecological awareness and behaviors. The third chapter focuses on next three works, which are " My Neighbor Totoro", "Spirited Away" and "Ponyo". These movies refer to nostalgia for the old, simpler times and their values, when people still lived in harmony with nature. This subject is shown in them through sentimental, direct visualisation of these lost times or through criticism of modern world and its isolation from traditional beliefs. Therefore, they can be seen as a call for a return to tradition and thus a call for living in harmony with nature. Finally, this thesis presents the conclusions of the analyzed topic.

Tematem pracy są wątki ekologiczne, pogląd na naturę przedstawiony w filmach Miyazakiego Hayao oraz jego geneza wywodząca się z japońskich wartości, filozofii i religii. Celem pracy jest zatem udowodnienie, iż filmy te mogą interpretowane być jako nośniki ideologii ekologicznej oraz, że przyczyną poglądów reżysera na temat stanu środowiska naturalnego jest tradycja kulturowa Japonii. Rozdział pierwszy traktuje o źródłach japońskiego postrzegania przyrody, wywodzących się głównie z rodzimej religii archipelagu, shintō, która mówi o boskości wszelkich przejawów natury. W rozdziale tym omówione zostały także zagadnienia takie jak idea furusato czy buddyzm zen, również traktujące o środowisku naturalnym i silnie wpływające na tożsamość Japończyków i ich stosunek do przyrody. W drugim rozdziale zanalizowane zostały trzy dzieła Miyazakiego Hayao, "Księżniczka Mononoke","Nausicaä z Doliny Wiatru" i "Laputa- podniebny zamek". Tematyka tych filmów skupia się głównie na krytyce walki z naturą i życia w dysharmonii z nią, dzięki czemu, przy wykorzystaniu tradycyjnych japońskich przekonań, promują one świadomość i zachowania ekologiczne. Trzeci rozdział skupia się na trzech następnych dziełach, którymi są "Mój sąsiad Totoro", "Spirited Away- w krainie bogów" i "Ponyo". Te filmy z kolei poruszają tematykę nostalgii za dawnymi, prostszymi czasami, i ich wartościami, w których człowiek żył w zgodzie z naturą. Tematyka ta poruszana jest w nich poprzez sentymentalne, bezpośrednie zobrazowanie owych czasów lub poprzez krytykę nowoczesnego świata i jego odejścia od tradycyjnych przekonań. Można je zatem postrzegać jako wołania do powrotu do tradycji, a co za tym idzie, do harmonijnego życia z przyrodą. Ostatecznie w pracy przedstawione zostały wnioski wynikające z analizy tematu.