Dyslipidemia and oxidative stress as a major factors of atherogenesis. Dietary and pharmacology treatment.

Szacunki Światowej Organizacji Zdrowia pokazują, że dyslipidemia jest związana z ponad połową przypadków choroby niedokrwiennej serca oraz z ponad czterema milionami zgonów w ciągu roku. Celem pracy było przedstawienie aktualnych zaleceń dietetycznych w leczeniu miażdżycy. Ważną rolę w powstawaniu blaszki miażdżycowej odgrywa proces zapalny oraz zaburzenia lipidowe. Inne czynniki ryzyka takie jak nadciśnienie, cukrzyca, palenie papierosów, otyłość i infekcje również mają duże znaczenie w powstawaniu procesu zapalnego. Praca przedstawia wpływ substancji odżywczych bezpośrednio na blaszkę miażdżycową oraz pośrednio na czynniki ryzyka. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe biorą udział w formowaniu blaszki. Wysoka ich konsumpcja jest bardziej niekorzystna, w porównaniu z nasyconymi kwasami tłuszczowymi, które przez kilka ostatnich lat osiągnęły złą renomę. Antyoksydanty chronią wielonienasycone kwasy tłuszczowe przed utlenianiem. Niedobór ich w diecie związany jest ze stresem oksydacyjnym oraz kumulacją wolnych rodników. Korzystny wpływ na śródbłonek naczyniowy ma również błonnik, niski indeks glikemiczny produktów, minerały, witaminy B6, B12 i kwas foliowy. W ciężkich stadiach miażdżycy leczenie dietetyczne jest połączone z leczeniem farmakologicznym, w którym wśród leków główną rolę odgrywają statyny.

The World Health Organization estimate that dyslipidemia is related with more than half cases of ischemic heart disease and more than four millions deaths in the year. The purpose of present thesis was to create dietary treatment in atherosclerosis. Inflammation and dyslipidemia both participate in atheroma formation. Others risks factors like hypertension, diabetes, smoking, obesity and infections also play important role in inflammation process. This thesis shows the impact of nutrients directly on the plaque and indirectly on the risk factors. Polyunsaturated fatty acids participate in the formation of atherosclerotic plaque. Their high consumption is more unfavorable than saturated fatty acids, which achieved bad reputation for the last few years. Antioxidants protect polyunsaturated fatty acids from oxidation. Deficiency of them in the diet is associated with oxidative stress and accumulation of free radicals. Beneficial effect on the endothelium have also fiber, low glycemic index, minerals, vitamins B6, B12 and folic acid. In severe stages of atherosclerosis, dietary treatment is combined with pharmacology, where statins are first-choice drug.