The purpose of this dissertation is an analysis of the position of women and presentation of their portrayal in two literary works: Joseph Conrad’s Heart of Darkness and Chinua Achebe’s Things Fall Apart. In the first chapter I discuss the women’s portrayal in the Victorian literature, the genesis of feminism and its influence on the perception of the role of a woman in society. I refer also to the African literature of the 19th and 20th century, focusing on women’s issues. Analysing the text of Heart of Darkness, I focus on various distinct depictions of women by Joseph Conrad – from Marlow’s distinguished aunt belonging to the upper class through the delicate and ethereal Kurtz’s Intended to the wild and tameless African beauty. Analysing Chinua Achebe’s Things Fall Apart, I examine the literary image of African woman, often humiliated and oppressed, and I discuss her position in the patriarchal Igbo society. Both works can be contrasted with each other, however a deeper analysis allows us to conclude that they are parallel and have much in common. Both writers were determined by the times when they were writing and by how women’s role in their societies was perceived. Joseph Conrad devotes much space to the European woman living in a hermetically sealed world of illusion, while he speaks with admiration about the great, barbarian Kurtz’s African mistress. On the other hand, Chinua Achebe depicts marginalised African women, often abused and disgraced, who receive certain privileges by becoming mothers, being members of certain associations or first wives of the Igbo men. Both writers while creating the women’s portrayal in their works mirrored realistically and in accordance with their epochs, the world they knew. In Conrad’s work, as Achebe claims, certain racists strands may be found but if Achebe’s reasoning is accepted as correct, then by analogy he himself may be accused of sexism. The fact that Joseph Conrad and Chinua Achebe are the subject of both, criticism and praise of connoisseurs of literature and average readers mean, that these writers are constantly alive and do not pass into oblivion, and their personality and literary creation inspire viewers of art to many, even controversial reflections on the problems of life.
Celem niniejszej pracy jest analiza pozycji kobiet oraz zaprezentowanie ich obrazu w dwóch różnych dziełach: w „Jądrze ciemności” Josepha Conrada i „Wszystko rozpada się” Chinua Achebe. W pierwszym rozdziale omawiam sposób obrazowania kobiety w literaturze epoki wiktoriańskiej, genezę feminizmu oraz jego wpływ na zmianę sposobu postrzegania roli kobiety w społeczeństwie. Odnoszę się również do literatury afrykańskiej XIX i XX wieku podejmującej wątki kobiece.Analizując tekst utworu „Jądro ciemności”, koncentruję się na przedstawieniu różnych typów kobiet zobrazowanych przez Josepha Conrada - począwszy od dystyngowanej ciotki z wyższych sfer poprzez delikatną i eteryczną narzeczoną Kurtza aż po dziką i nieokiełznaną afrykańską piękność. Odnosząc się do powieści Chinua Achebe, analizuję literacki obraz kobiety afrykańskiej, często upokarzanej i prześladowanej, oraz omawiam jej pozycję w patriarchalnym społeczeństwie Igbo. Oba dzieła są sobie przeciwstawiane, jednak ich dogłębna analiza pozwala wysnuć wniosek, że mają ze sobą wiele wspólnego. Obaj pisarze są zdeterminowani przez czasy, w których tworzą oraz sposób postrzegania roli kobiet w społeczeństwie. Joseph Conrad wiele miejsca poświęca kobiecie europejskiej żyjącej w hermetycznym świecie iluzji, ale też z podziwem wypowiada się o wspaniałej barbarzyńskiej kochance Kurtza. Z kolei Chinua Achebe pokazuje zepchniętą na margines społeczny kobietę afrykańską, często maltretowaną i poniżaną, która zyskuje pewne przywileje, stając się matką lub pierwszą żoną mężczyzny Igbo. Obaj pisarze, kreując obraz kobiety w swoich utworach, odzwierciedlili, w realistyczny, zgodny ze światopoglądem epoki, świat, który znali. W dziele Conrada, jak twierdzi Achebe, można doszukiwać się pewnych rasistowskich wątków, ale, akceptując ten sposób myślenia, analogicznie możemy podejrzewać Achebe o seksizm. Fakt, że Joseph Conrad i Chinua Achebe są obiektem i krytyki i pochwał znawców literatury oraz przeciętnych czytelników oznacza, że ci pisarze są ciągle żywi i nie odchodzą w zapomnienie, a ich osobowość i twórczość inspiruje odbiorców do wielu, nawet kontrowersyjnych refleksji nad problemami życia.
