Muzyka i polityka: dominanta estetyczna w sztuce „Every Good Boy Deserves Favour” Toma Stopparda oraz w jej tłumaczeniu scenicznym „Pacjent EGBDF”

Niniejsza praca skupia się na przekładzie tekstów dramatycznych poprzez analizę porównawczą sztuki teatralnej i jej tłumaczenia scenicznego. Kategoria ‘dominanty estetycznej’ (Totzeva) użyta jest do porównania tekstów sztuki Toma Stopparda „Every Good Boy Deserves Favour” oraz jej tłumaczenia scenicznego autorstwa Jarosława Kiliana, „Pacjent EGBDF”. Wybór tego kryterium został podyktowany specyfiką tekstów teatralnych, które – pozostając niekompletnymi do czasu ich realizacji scenicznej – są podatne na wielorakie interpretacje zarówno w trakcie tłumaczenia, jak i inscenizacji. Dominanta estetyczna, rozumiana jako główny element organizujący sztukę teatralną, umożliwia dynamiczną kontekstualizację tekstu. W związku z tym, wszelkie zmiany w jej tłumaczeniu mogą znacząco wpływać na ogólną interpretację tekstu docelowego.

The thesis focuses on the field of drama translation by presenting a case study of a theatre text and its stage translation. The analysis compares the texts of Tom Stoppard's play “Every Good Boy Deserves Favour” and the translation by Jarosław Kilian, “Pacjent EGBDF”, in terms of the ‘aesthetic dominant’ (Totzeva). The choice of this criterion for the analysis was dictated by the specific nature of theatre texts, which – being incomplete until their performance – are highly liable to multiple interpretations both on the page and on the stage, which is indicative of their theatrical potential. The aesthetic dominant, understood as the main organising element of a theatre text, allows for a dynamic contextualisation. In consequence, any changes in its translation can significantly affect the general interpretation of a target text.