"Memory of the Volhynia massacre in Polish and Ukrainian cultural space"

Prezentowana praca magisterska Pamięć o Zbrodni Wołyńskiej w polskiej i ukraińskiej przestrzeni kulturowej poświęcona jest jednemu z najbardziej traumatycznych wydarzeń w historii stosunków polsko-ukraińskich, które to wciąż stanowią istotny i aktualny problem dla badaczy. Praca ta traktuje o Zbrodni Wołyńskiej, analizowanej przez pryzmat pamięci i jej szczególnych form: potocznej i oficjalnej oraz należącej do nich kolejno pamięci społecznej oraz historycznej. Wyszczególnione formy pamięci tworzą przestrzeń kulturową żywą wśród dużej części Polaków, a także Ukraińców.Przez termin Zbrodnia Wołyńska, zawarty w temacie niniejszej pracy, rozumie się eksterminację ludności polskiej oraz następujące po niej zabójstwa ludności ukraińskiej w wyniku akcji odwetowych. Omawiane tragiczne wydarzenia miały miejsce na Wołyniu w latach 1943-1944. W pracy celowo nie podjęto całego zagadnienia Zbrodni Wołyńsko-Galicyjskiej i tej na Lubelszczyźnie z lat 1943-1945, gdyż tak szeroko pojęta problematyka wymagałaby omówienia przekraczającego możliwości tejże pracy.W prezentowanym tekście pamięć o Zbrodni Wołyńskiej rozpatrywano jako mającą odniesienia zarówno do przeszłości, jak i teraźniejszości. Wyodrębniono pojęcie pamięci zbiorowej, które dotyczy różnych zjawisk, dlatego w kontekście Zbrodni Wołyńskiej badano ją z wielu perspektyw, co sprawiło, że praca ma charakter interdyscyplinarny. Z jednej strony pamięć zbiorowa została ukazana, jako odwołująca się do przeszłości za sprawą pamięci historycznej oraz pamięci społecznej i jej szczególnej formy, jaką jest indywidualna pamięć autobiograficzna w postaci wspomnień świadków. Z drugiej strony zaprezentowano pamięć zbiorową o Zbrodni Wołyńskiej jako tą, która funkcjonuje w teraźniejszości w postaci dyskusji w środowiskach badaczy, aktualnej świadomości poszczególnych zbiorowości, publicznej przestrzeni kulturowej w postaci upamiętnień, obchodach rocznic, obecności w dyskursie publicznym oraz dalszym przekazywaniu wspomnień. W tejże pracy magisterskiej podjęto próbę analizy pamięci o Zbrodni Wołyńskiej w sposób wielopłaszczyznowy. Zaprezentowanie różnorodnych form pamięci ma na celu ukazanie wielości sfer i sposobów funkcjonowania pamięci współcześnie i w przeszłości. Te różne formy pamięci tworzą, jak już podkreślono stosunkowo różną, czy nawet odrębną polską i ukraińską przestrzeń kulturową..

The presented master’s dissertation Memory of the Volhynia Massacre in Polish and Ukrainian cultural space is devoted to one of the most traumatic occurrences in the history of the Polish-Ukrainian relations, which are still important and current issues for researchers. This work treats of the Volhynia Massacre, analyzed through the prism of memory and its specific forms: current (unofficial) and official memory and also community and historical memory respectively covered by them. The specified forms of memory create the cultural space existing among a lot of Poles and also Ukrainians.The term Volhynia Massacre, contained in the topic of the present work, is understood as the extermination of the Polish population and the following murders of the Ukrainian population being a result of the reprisals. The discussed tragic events took place in Volhynia in the years 1943-1944. This work intentionally does not try to approach the whole question of Volhynia-Galician Massacre and those of Lubelszczyzna region in the years 1943-1945, because such a broadly defined problem would require an elaboration exceeding its limits.In presented text, the memory of the Volhynia Massacre is considered to have references to the past and the present. The concept of collective memory is separated, which concerns different phenomena, and therefore, in the context of the Volhynia Massacre it is analyzed from many perspectives, which results in the interdisciplinary character of this work. On the one hand, collective memory is shown as referring to the past due to historical memory and community memory and its special form, which is individual autobiographical memory in the form of the memories of witnesses. On the other hand, collective memory of the Volhynia Massacre was shown as the one that functions at present in the form of discussions in the scientific circles, current consciousness of particular communities, public cultural space in the form of commemorations, presence in the public discourse and continued transfer of memories.In this master's thesis efforts were made to analyze the memory of the Volhynia Massacre in multifaceted way. Presenting many forms of memory is intended to show the multiplicity of spheres and ways of memory functioning nowadays and in the past. These varied forms of memory construct, as already stressed, relatively different or sometimes even separate Polish and Ukrainian cultural space.