Postać smoka w kulturze - od mitologii do fantasy

Projekt badawczy rozpoczyna się ukazaniem ewolucji figury smoka na przestrzeni czasu – od mitologii i legend wielu kultur, gdzie przedstawiany jest jako wąż, przez baśniowego potwora, którego trzeba pokonać, aby uratować i zdobyć rękę księżniczki, do jednego z najbardziej rozpoznawalnych bohaterów literatury fantasy. Następnie postać smoka zostaje sklasyfikowana ze względu na sposób przedstawienia w bestiariuszu fantasy (smok jako zwierzę, smok o inteligencji człowieka oraz smok pradawny, przewyższający człowieka) oraz relacje międzyrasowe - smok a człowiek - mające wpływ na kształtowanie fabuły utworu. W pracy analizowana jest jedna z grup sklasyfikowanych, nazywana smokami pradawnymi, które są przedstawione jako istoty wyższe intelektualnie od człowieka, o rozległej wiedzy i mądrości wynikającej z wieku i doświadczenia. Jej przedstawicielami są Glaurung (J. R. R. Tolkien, Silmarillion), Kalessin (U. K. Le Guin, cykl Ziemiomorze) oraz Glaedr (C. Paolini, cykl Dziedzictwo). Postaci tych smoków zostają przedstawione, a następnie porównane, ukazany też zostaje ich wpływ na fabułę utworów.Kolejny rozdział prezentuje różnorodne modele relacji smoków i ludzi oraz ich wpływ na kształtowanie fabuły utworów. Największy wpływ ma traktowanie smoka jako zagrożenie. Kolejnym typem są smoki współpracujące z człowiekiem oraz te, które są dwiema istotami w jednej (ludzie-smoki). Następne są smoki żyjące z dala od ludzi (niechętne do współpracy), a ostatnią kategorią są takie ze smoków, które przyjmują rolę chowańca, istoty podległej człowiekowi. Na końcu projektu znajduje się rozdział poświęcony postaci smoka kreowanej w wybranych filmach oraz wnioski zebrane w czasie pracy nad projektem.

Research project begins with showing changes made in time with dragon as character: from mythology and legends of many cultures which paint it as snake, through fairytales, where dragon is just a monster to be defeaten if you want to save and marry a princess, to became one of the most recognisable characters in fantasy literature. In next chapter figure of dragon is clasified because of way of creation in fantasy bestiary (dragon as just animal, dragon as inteligent as human and primeval dragon – better than human) and bacause of relationship between both human and dragon, and how it could form a story line.In my bachelor essay I am analysing one of group clasified earlier: dragons called here primeval, which are created as characters towering over human and having comprehensive knowlegde and wisdom caused by their age and years of experience.Representatives of this group are Glaurung (J. R. R. Tolkien, Silmarillion), Kalessin (U. K. Le Guin, Earthsea) and Glaedr (C. Paolini, Inheritance Cycle). Those three characters are described and then compared. It is showed also their way of forming story line.Next chapter present a few kinds of human and dragon relationships and types of changes in plot made because of that. The most important is dragon being dangerous for human. Another one is cooperation between human and dragon and two kinds in one (human-dragon, dragon-human). Next one are dragons who lives away and do not like human kind. Last one is kind of domestic dragons, which behaves as pupils.Project ends by chapter focused on dragon’s character created in movies (based on a few chosen movies). It also summerize conclusion following from whole research project.