In the present thesis, an analysis of the available scientific literature on a role of hyaluronic acid in the human organism as well as possibilities of its use in cosmetology and aesthetic medicine was conducted. The processes and production methods of hyaluronic acid were also discussed. Hyaluronic acid is widely used in cosmetology and in various areas of medicine, especially in: aesthetic medicine, rheumatology, ophthalmology, gynaecology, oncology, laringoplasty and myringoplasty. Hyaluronic acid in laryngoplasty is used in the therapy of unilateral vocal fold paralysis to improve patients’ phonatory function as well as in miryngoplasty in a tympanic membrane reconstruction procedure. Furthermore, it is also used as an ingredient of otologic dressings in ears’ wounds. Hyaluronic acid is one of the main substances used in the treatment of vaginal mucosa wounds in gynecology. Moreover, it is used in ophthalmology in the eye drops as a moisturizing substance in dry eye syndrome and during contact lenses wearing. Nowadays, hyaluronic acid is one of the most common compounds used by aesthetic medicine doctors and cosmetologists as a revitalizing, rejuvenating and moisturizing substance. It also improves the skin appearance, therefore it is applied in order to correct lips’ asymmetry, to smooth wrinkles and to model of facial contours. Hyaluronic acid is an endogenous substance and is therefore highly safe to use. The main contraindication to its application are regarded injections of cross-linked hyaluronic acid, due to the longer process of its degradation. Pregnancy, postpartum period, active neoplastic disease, infections of various etiology and decompensated diabetes are the absolute contraindications to the hyaluronic acid treatment. Hyaluronic acid is often used as an injectable form and sometimes this way of administration may be the reason of some local and systemic complications, i.e.: necrosis, inflammation, microbial superinfection and allergic reactions. Furthermore, hyaluronic acid participates in the tumor metastasis processes and their malignant transformation; therefore, measurement of its blood concentration has become the main parameter and tumor marker in oncology and diagnostics of neoplastic diseases.
W niniejszej pracy przeprowadzono analizę dostępnych doniesień literatury naukowej na temat roli kwasu hialuronowego w organizmie ludzkim, a także możliwościach jego wykorzystywania w medycynie estetycznej oraz kosmetologii. W pracy skupiono się również na omówieniu procesów i metod produkcji kwasu hialuronowego, stosowanego w preparatach wykorzystywanych przez lekarzy i kosmetologów. Kwas hialuronowy znalazł szerokie zastosowanie w medycynie estetycznej i kosmetologii. Medycyna wykorzystuje tę substancję między innymi w artrologii, okulistyce, ginekologii, onkologii, laryngoplastyce oraz myringoplastyce. W laryngoplastyce jest wykorzystywany jako preparat w terapii jednostronnego porażania fałdu głosowego, celem polepszenia zwarcia fonacyjnego u chorych. Miryngoplastyka z kolei wykorzystuje go w zabiegach rekonstrukcji błony bębenkowej. Substancja ta również jest wykorzystywana do produkcji opatrunków otologicznych, stosowanych w terapii ran ucha. W ginekologii kwas hialuronowy wykorzystywany jest w preparatach przeznaczonych do leczenia ran błony śluzowej pochwy, natomiast w okulistyce stosowany jest w kroplach do oczu i soczewek kontaktowych, pełniąc funkcję nawilżającą śluzówkę oka. Kwas hialuronowy jest obecnie jednym z najczęściej stosowanych preparatów przez lekarzy medycyny estetycznej oraz kosmetologów. Jest on wykorzystywany w zabiegach rewitalizujących i odmładzających wygląd skóry, stanowi jeden z głównych związków stosowanych w preparatach nawilżających. Znalazł on również zastosowanie w eliminacji defektów estetycznych twarzy, takich jak korekta asymetrii ust, wygładzanie zmarszczek czy modelowanie konturów twarzy. Kwas hialuronowy, jako substancja endogenna, wykazuje wysokie bezpieczeństwo stosowania. Główne przeciwwskazania do jego stosowania dotyczą iniekcji usieciowanego kwasu hialuronowego, ze względu na dłuższy proces jego degradacji. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami są okres ciąży i połogu, czynna choroba nowotworowa, infekcje o różnej etiologii oraz niewyrównana cukrzyca. Kwas hialuronowy często stosowany jest w postaciach iniekcyjnych, po których czasami dochodzi do powikłań pozabiegowych, a najgroźniejszymi z nich są martwica, stany zapalne, nadkażenia drobnoustrojami obszaru poddanego zabiegowi, a także reakcje alergiczne. Jednocześnie należy pamiętać, że substancja ta bierze udział w procesach przerzutowych nowotworów oraz procesie ich „złośliwienia” dlatego pomiar stężenia kwasu hialuronowego staje się jednym z istotniejszych badań w onkologii, a jego stężenie w surowicy krwi zaliczane jest do markerów nowotworowych i coraz częściej wykorzystywane w diagnostyce chorób nowotworowych.
