Grobowce z okresu geometrycznego na Cyprze.

AbstractCypro-Geometric period is one of the most crucial moments in the history of Cyprus.Changes, which are visible in this chronological phase, especially in terms of tombconstruction and deposition of funerary gifts, give us an insight into socio-political processes.In this thesis disturbance which occur at the end of the Bronze Age in the east of theMediterranean and its implications in the beginning of the Iron Age are presented.Appearance of precious items inside chambers and unusual funerary behaviour is alsodiscussed, as a demonstration of prominent status. In the part describing diversification ofrock-cut tombs examples from Palaepaphos, Kourion and Salamis are exposed. Processesleading to development of composite and built tombs are taken under consideration, withexamples from Amathus - Anemos and Royal Necropolis in Salamis. Tombs from CyproGeometricperiod are one of the most important sources of our knowledge about beginning ofthe Iron Age. Other remains, located in the habituated area were destroyed by later humanactivity.

AbstraktOkres geometryczny na Cyprze jest jednym z decydujących momentów w historiiwyspy. Świadectwem przemian, zachodzących w społeczeństwie są nowe elementyw sposobie budowania grobowców oraz charakterze wyposażenia poszczególnychpochówków. W pracy zostały przedstawione wydarzenia obejmujące swym zasięgiemwschodnią część basenu Morza Śródziemnego, które znajdują swoje odzwierciedleniew materiałach sepulkralnych od połowy XI do połowy VIII wieku p.n.e. Zwrócono uwagętakże na kwestię występowania wyznaczników prestiżu, zarówno przejawiających sięw obrębie rytuałów związanych z pogrzebem, jak i poprzez wyłączanie z użytku cennych,często importowanych przedmiotów. Część pracy, odnosząca się do typów grobowcówzostała podzielona na dwa rozdziały. W pierwszym opisano rozwój i różnorodność założeńwykuwanych w podłożu skalnym, na przykładzie nekropoli znajdujących się w okolicachPalaepafos, Kourionu oraz pojedynczego grobowca w Salaminie. Kolejny przedstawiastosunkowo rzadko występujące w okresie geometrycznym zjawisko, związanez zastosowaniem budulca kamiennego podczas konstruowania grobowców. Bliżej zostałyomówione stanowiska Anemos w pobliżu Amathus oraz Nekropola Królewska w Salaminie.Grobowce z okresu geometrycznego do dziś stanowią podstawowe źródło dla poznaniawydarzeń mających miejsce na Cyprze w pierwszych wiekach epoki żelaza, ze względu nakontynuację osadniczą, niszczącą zamieszkiwane w tym okresie osiedla.