Ewolucja ideologii radykalizmu sunnickiego

The main problem taken up in the thesis is the process of forming Sunni Islam as political ideology which gave the basis for many currents leaning towards the rigid respect of Islamic rules in its original form – also in the public sphere such as politics and power. Equally important appears the question of radicalization of these currents in the Muslim thought, as well as the way in which have they influenced over the contemporary ideas used by extremist groups.In the first chapter the author has made the attempt to explain the key terms for the religious fundamentalism, and also the problems created by applying western concepts in the Muslim civilization’s space. In the thesis it was indicated that the imprecision which may appear because of the differences between the approaches of western scholars and Muslim scholars, what sometimes leads to serious contradictions and lack of understanding. The second chapter contains wide explanation of the concepts which constitute the root of Islamic fundamentalism, regarding the historical and political context that influenced over their content. It improves the understanding how the reality affected the evolution of radicals’ thought during particular periods of the development of Sunni Islam. The two consecutive chapters consist of the analysis of the most present dimension of Islamic radicalism, concentrating on Salafism as the current from which the most extreme forms of fundamentalism in Islam have emerged. The author attempted to show that Salafism is not sufficient explanation of the whole of radical currents’ views, as in reality they comprise a hybrid of many currents, standing in clear opposition to the ideology of mainstream Islam.

Główną problematyką podjętą w pracy jest proces kształtowania się radykalizmu islamskiego na przestrzeni wieków, aż do osiągnięcia przezeń obecnej postaci, której przykładem jest tzw. Państwo Islamskie. Punkt wyjścia stanowi ukazanie islamu sunnickiego jako ideologii politycznej, która dała podstawy do zaistnienia nurtom skłaniającym się ku rygorystycznemu przestrzeganiu zasad islamu w jego klasycznej postaci. Szczególny nacisk został położony na kwestię radykalizacji tychże prądów w myśli muzułmańskiej oraz ukazanie ich wpływu na idee wykorzystywane obecnie przez ugrupowania ekstremistyczne. W rozdziale pierwszym została podjęta próba wyjaśnienia pojęć kluczowych dla fundamentalizmu religijnego, z uwzględnieniem problemów, które powoduje umieszczenie zachodniej siatki pojęciowej w przestrzeni cywilizacji muzułmańskiej. Wskazane zostały nieścisłości mogące wynikać z różnic w dyskursie pomiędzy badaczami zachodnimi a muzułmańskimi, prowadzące niekiedy do poważnych sprzeczności i braku zrozumienia.Rozdział drugi zawiera szerokie omówienie koncepcji stanowiących rdzeń fundamentalizmu islamskiego, z uwzględnieniem kontekstu historycznego i politycznego, które wpłynęły na ich ukształtowanie. Pozwala to lepiej zrozumieć wpływ rzeczywistości na ewolucję myśli radykałów w poszczególnych etapach rozwoju islamu sunnickiego.Rozdziały trzeci i czwarty obejmują analizę najbardziej współczesnego wymiaru radykalizmu sunnickiego. Koncentrują się na salafizmie jako nurcie, z którego wyłoniły się najbardziej skrajne formy fundamentalizmu w islamie. Autorka stara się wykazać, iż salafizm nie wyczerpuje całości poglądów radykalnych odłamów, stanowiących w rzeczywistości hybrydę wielu nurtów, stojących w jawnej opozycji do ideologii głównych prądów islamu.