East Asian morphemes shugi, zhǔyì and chủ nghĩa as sino-xenic equivalents of the suffix -ism. Description from a comparative perspective.

Przedmiotem opisu są wschodniazjatyckie ekwiwalenty odznaczającego się wielką produktywnością w językach europejskich sufiksu -izm tworzącego charakterystyczną kategorię światopoglądów, kierunków myślowych, nurtów artystycznych, doktryn religijnych itd. Kategoria ta była obecna od dawna i od XVIII wieku silnie rozbudowywana w związku z rozwojem nauki i powstawaniem rozmaitych systemów klasyfikacyjnych. W XIX wieku, w rezultacie kontaktów europejsko-azjatyckich w ramach nurtu modernizacji Japonii, Chin i Wietnamu, kategoria ta zaczęła rozwijać się również w językach Azji Wschodniej, a jej eksponentem stał się morfem (afiks) shugi, zhǔyì i chủ nghĩa występujący w 3 postaciach językowych utworzonych we wspólnym sinoksenicznym podsystemie słowotwórczym. W pracy analizowany jest rozwój, funkcje, cechy językowe i zakres rozpowszechniania się tego afiksu, wraz z kierunkami jego ekspansji.

In this paper I analyze the East Asian equivalents of the suffix -ism prevalent in European languages that generates a characteristic category of worldviews, the directions of thought, artistic movements, religious doctrines etc. This category was present for a long time, and since the eighteenth century greatly expanded in connection with the development of science and the emergence of various classification systems. In the nineteenth century, as a result of contacts between Europe and Asia, this category began to develop also in the languages of East Asia in the form of the morpheme (affix) shugi, zhǔyì and chủ nghĩa. This study analyzes the development, functions and linguistic aspects of this affix, along with the directions of its expansion.