Polscy seniorzy uczący się języka hebrajskiego i jidysz w świetle koncepcji przybranego języka własnego

Praca podejmuje problematykę nauczania i uczenia się języków obcych przez osoby po 50. roku życia, koncentrując się na realizacji przez nie założeń koncepcji przybranego języka własnego (ang. "personal adoptive language"). Złożoność tematu wymagała wykroczenia poza ramy glottodydaktyki i odwołania się do zagadnień będących przedmiotem zainteresowania psychologii starzenia się, socjologii, a także europejskiej polityki społecznej.Głównym celem pracy było zbadanie, czy decyzja o podjęciu nauki języków mało popularnych, jakimi są hebrajski i/lub jidysz, przez osoby po 50. roku życia pokrywa się z motywami, jakie zakładają autorzy koncepcji przybranego języka własnego. Ponadto chciano zbadać, jakie założenia idei "personal adoptive language" realizują badani oraz w jakich kategoriach rozpatrują oni poznawanie języka obcego i czy są one zbieżne z proponowanymi przez twórców koncepcji przybranego języka własnego.Pierwsza część pracy została poświęcona kwestii europejskiej wielojęzyczności i różnorodności kulturowej oraz koncepcji przybranego języka własnego. Rozdział II mówi o europejskiej polityce senioralnej. Wspomina się w nim o demograficznym starzeniu się europejskiego społeczeństwa, miejscu seniorów we współczesnym społeczeństwie oraz idei kształcenia ustawicznego i związanymi z nią działaniami Komisji Europejskiej. Kolejny rozdział przedstawia specyfikę uczących się w wieku senioralnym. Ukazuje glottogeragogikę jako nową subdyscyplinę glottodydaktyki, porusza problem wpływu starzenia się na proces nauczania i uczenia się języków obcych oraz pokazuje, dlaczego koncepcja przybranego języka własnego może być z powodzeniem realizowana przez seniorów. Rozdział IV to rozdział metodologiczny. Kolejny rozdział zawiera analizę badań ankietowych, która wykazała, że język hebrajski i/lub jidysz może być jednym z "personal adoptive language" badanych, a koncepcja przybranego języka własnego może być z powodzeniem realizowana przez europejskich seniorów, jednakże pewne jej założenia wymagałyby modyfikacji.

The thesis describes the problem of senior language learners and the idea of personal adoptive language. The complexity of the topic required to go beyond glottodidactics and to approach the matters regarded as a subject of the psychology of ageing, sociology and the European social policy.The main purpose of the study was to examine if the decision of people over 50 to learn less popular languages, such as Hebrew and/or Yiddish, is analogous to the objectives advocated by the authors of the personal adoptive language idea. In addition, the aim was to analyze what premises of the concept are implemented by the subjects, how they reflect on language learning and if their views are similar to the proposals of the personal adoptive language idea.The first part of the thesis raises up the question of European multilingualism, cultural diversity and the idea of personal adoptive language. Chapter II presents the EU's policy to elderly citizens. It introduces the demographic phenomenon of "the ageing of Europe", reflects on the position of senior citizens in modern society and describes the European idea of lifelong learning. The next chapter portrays the particularity of senior language learners. It describes language teaching and learning of people over 50 as a new subdiscipline of glottodidactics and raises up the question of how age affects teaching and learning. Moreover, the chapter demonstrates why the idea of personal adoptive language could be adequate to elderly language learners. Chapter IV presents the methodology of the dissertation, whereas the following part includes an analysis of questionnaire surveys carried out by the author of the thesis. The results of the research revealed that Hebrew and/or Yiddish can be one of personal adoptive languages of the subjects examined and that the idea of personal adoptive language can be successfully implemented by European elderly population, although some concepts of the idea would require a modification.