Obraz picia i osób pijących alkohol utrwalony w polskiej i czeskiej frazeologii oraz leksyce

This master thesis is devoted to the analysis of language image of phenomena associated with alcohol drinking in Polish and Czech language. The comparative perspective lead to the creation of a certain language image of this vocabulary area in both languages and this comparison revealed many historical and cultural similarities as well as differences in Polish and Czech language image. We discuss the issues of language image and also the issues of phraseology as a linguistic discipline in the theoretical section of the thesis. The analytical chapter contains an analysis of 500 vocabulary units associated with alcohol drinking considering Polish and Czech cultural background. As a result we were able to point out particular areas of an objective reality reflected in particular language.

Praca poświęcona jest analizie językowo-kulturowego obrazu zjawisk związanych z alkoholem w perspektywie porównawczej języka polskiego i czeskiego, co umożłiwiło do pewnego stopnia stworzenie jezykowego obrazu świata badanego obszaru słownictwa w obu językach. Językoznawcza perspektywa porównawcza pokazuje podobieństwa i różnice historyczno-kulturowe polskiego i czeskiego świata językowego. Praca składa się z dwóch części: teoretycznej i analitycznej. W teoretycznej części omawiane są zagadnienia językowego obrazu świata oraz te związane z frazeologią jako dyscypliną językoznawczą, z aktualnym stanem badań nad określeniem jednostek frazeologicznych w polszczyźnie i czeszczyźnie, gdyż większą część badanego materiału językowego tworzą frazeologizmy. Część analityczna zawiera analizę pięciuset jednostek leksykalnych dotyczących zjawisk związanych z piciem alkoholu na tle kultury polskiej i czeskiej. Materiał ekscerpowano ze słowników frazeologicznych, jedno- i dwujęzycznych oraz etymologicznych języka polskiego i czeskiego. Analiza pokazała konkretne obszary świata rzeczywistego, które działają jako domeny żródłowe metafor opisujących zjawiska związane z spożywaniem alkoholu, np. porównania do zwierząt, rzeczy, zawodów czy etniczności. Niemniej ważną jest kategoria szybkiego lub nieskoordynowanego ruchu. Na podstawie analizy powstał również stereotyp pijaka w obu językach oraz zostały pokazane stereotypowe związki frazeologiczne dotyczące określeń napojów alkoholowych, ich miar i cech.