W kulturze dźwięku : słuchanie literatury

Przedmiotem refleksji stają się dwie zasadnicze kwestie: po pierwsze - fenomen dźwięku (w tym głosu) i pejzażu dźwiękowego we współczesnym świecie, wpływający między innymi na twórczość literacką i sposób jej funkcjonowania w społeczeństwie medialnym, po drugie - w konsekwencji - możliwość wykorzystania w najnowszym literaturoznawstwie wiedzy z zakresu antropologii dźwięku. Autor, śledząc aktualne badania nad dźwiękiem rozwijane przez różnych przedstawicieli sound studies i umieszczając w centrum uwagi kwestię percepcji słuchowej, "słuchania kultury", wskazuje potrzebę wypracowania nowej antropologii audiowizualności, wykorzystującej w równym stopniu analizy przestrzeni wizualnej i akustycznej. Analizuje zarazem nową sytuację literatury związaną z doświadczeniem akustycznym i akuzmatycznym we współczesnym świecie mediów. Literaturę proponuje traktować w kategoriach nie tylko pisma (zgodnie z utrwaloną tradycją literaturoznawczą), lecz głosu i skryptoralności.

Hejmej reflects on two fundamental questions: the first relates to sound (including voice) and the soundscape as a phenomenon that influences contemporary literature and its functioning in today’s media-dominated society; the second question, which builds on the first, explores the prospects of contemporary literary scholarship drawing on the anthropology of sound. Hejmej traces various scholars’ recent work in sound studies to highlight aural perception - ‘listening to culture,’ which leads him to argue for a new anthropology of the audiovisual - one that would build on analyses of both visual and acoustic space. Thus he analyses the new situation of a literature that, in today’s media-dominated world, relates to acoustic and acousmatic experiences. He proposes to treat literature not merely in terms of the written word (as accepted in traditional literary scholarship) but voice and scriptorality.