Witamina D i jej pochodne – fizjologiczna rola i znaczenie lecznicze w dermatologii

Witaminy pełnią kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy organizmu. Źródłem, należącej do grupy rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminy D w organizmie niemal w 90% jest synteza skórna zachodząca pod wpływem promieniowania UV. Niemniej jednak, skóra nie uczestniczy wyłącznie w syntezie witaminy D, ale stanowi także istotne miejsce jej metabolizmu, jak również jest bezpośrednim celem jej aktywności biologicznej. Obecność receptora dla witaminy D w wielu komórkach organizmu decyduje o jej plejotropowym działaniu. Odpowiednie stężenie witaminy D w surowicy zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, immunologicznego, nerwowego, reguluje poziom glikemii oraz zapobiega schorzeniom metabolicznym, autoimmunologicznym i nowotworowym. W fizjologicznych warunkach, w skórze witamina D wpływa na proces proliferacji i różnicowania keratynocytów, a także moduluje odpowiedź immunologiczną, dlatego też obecnie powszechnie występujący niedobór witaminy D może sprzyjać powstawaniu lub nasileniu objawów różnych chorób skóry, do których należą: łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, bielactwo, łysienie plackowate czy też nowotwory skóry. W związku z powyższym witamina D i jej analogii m.in. kalcypotriol i takalcytol są wykorzystywane w terapii dermatologicznej. Zastosowanie doustnej suplementacji witaminą D stanowi istotny element w profilaktyce i łagodzeniu objawów chorób skóry o podłożu autoimmunologicznym.

Vitamins play a crucial role in maintaining homeostasis of the body. The source of belonging to the group of fat soluble vitamin D in the body in almost 90% is skin synthesis under the influence of UV radiation. Nevertheless, skin does not exclusively participate in the synthesis of vitamin D, but is also an important place of its metabolism as well as a direct aim of its biological activity. The presence of the vitamin D receptor in many cells of the body affects its pleiotropic effect in the organism. The adequate serum vitamin D levels ensure proper functioning of the cardiovascular, immunological and nervous system, regulates glycemic levels and prevents metabolic, autoimmune and cancer diseases. In physiological conditions, vitamin D affects the proliferation and differentiation of keratinocytes, and also modulates the immune response. Therefore, currently widespread vitamin D deficiency may promote the onset or severity of symptoms of various skin diseases, including psoriasis, atopic dermatitis, vitiligo, alopecia areata, or skin cancers. Consequently, vitamin D and its analogues include calcipotriol and takalcitol are used in dermatological therapy. The use of oral supplementation with vitamin D is an important element in the prevention and alleviation of symptoms of autoimmune skin disorders.