Presented thesis is a linguistic characteristic of a drug leaflet. Its aim is to describe how leaflets are constructed, their composition and lexical, syntactical and stylistic features, based on authentic German texts.The research itself is preceded by a theoretical part. Its first chapter introduces few chosen aspects of text issues in linguistics, explaining concepts like: definition of text, text criteria, function and types. This chapters is based on linguistics literature, mainly on Klaus Brinker’s theory, and it also presents how the concept of text was understood since 1860s. Next chapter is, for the medical texts analysis purposes, a characteristic of specialist language – its definition, functions, characteristic lexical, syntactical and text composition traits. The objects considered by the third chapter are the most important issues concerning the type of text, which is the drug leaflet. It begins with a short explanation how this text type emerged, since when it is obligatory to attach it to drugs and what are the reasons to do so. Another important aspect in this part of the thesis is leaflet classification, as a text of an instructive character. Further part of the chapter was devoted for description of communication situation – defining text sender, the recipient group and functions, that the leaflet fulfils. Theoretical part of the thesis is concluded with characterisation of leaflet construction based on current German act on drugs and a description of syntactical and stylistic features of leaflet texts.Fourth chapter is of research kind. It presents a linguistic analysis of a drug leaflet, accomplished by using specific characteristics of this type of text, described in theoretical part, in previous chapters. The analysis of selected leaflets, written in German, was conducted with an aim of finding typical examples of those characteristic features. This practical part of thesis is ended with conclusions resulting from the analysis.
Niniejsza praca dyplomowa stanowi charakterystykę ulotki do lekarstwa pod względem językowym. Celem jej jest zbadanie na autentycznych tekstach niemieckich ulotek sposobu ich budowy, układu treści oraz cech leksykalnych, składniowych i stylistycznych. Zbadanie samych tekstów ulotek poprzedza część teoretyczna. Jej pierwszy rozdział wprowadza w wybrane aspekty problematyki tekstu w lingwistyce, przybliża pojęcia takie jak: definicja tekstu, kryteria tekstowości, funkcje tekstu oraz typy tekstów. Rozdział ten opiera się na literaturze lingwistycznej i w dużej mierze bazuje na teorii Klausa Brinkera oraz ukazuje, jak od lat 60-tych XIX wieku rozumiano pojęcie tekstu. Kolejny rozdział, na potrzeby analizy wybranych tekstów z dziedziny medycyny, stanowi charakterystykę języka specjalistycznego, a mianowicie jego definicję, opis funkcji, charakterystyczne cechy leksyki, składni oraz konstrukcji teksu. Przedmiotem rozważań w trzecim rozdziale części teoretycznej są najistotniejsze zagadnienia związane z rodzajem tekstu, jakim jest ulotka dołączona do opakowania lekarstwa. Rozdział zaczyna się od krótkiego wyjaśnienia, jak ten typ tekstów powstał, od kiedy istnieje obowiązek dołączania go do medykamentów oraz czym było to uwarunkowane. Kolejnym ważnym aspektem w tej części pracy jest klasyfikacja ulotki jako tekstu o charakterze instruktywnym. Dalszą część rozdziału poświęcono opisowi sytuacji komunikacyjnej – określeniem nadawcy tekstu, grupy jego odbiorców oraz funkcjom, jakie ma spełniać ulotka. Część teoretyczną zamyka scharakteryzowanie budowy ulotki w oparciu o bieżącą niemiecką ustawę o lekarstwach oraz opis syntaktycznych i stylistycznych cech tekstów ulotek. Rozdział czwarty jest rozdziałem badawczym. Zawiera on analizę językową ulotki dołączonej do opakowania danego leku, dokonaną na postawie nazwanych i wymienionych w części teoretycznej cech specyficznych dla tego rodzaju tekstu. Badania wybranych ulotek zredagowanych w języku niemieckim dokonano pod kątem odnalezienia typowych przykładów dla tych charakterystycznych cech. Część praktyczną kończą wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy.
Die vorliegende Diplomarbeit beschäftigt sich mit der Packungsbeilage als Textsorte und mit der Analyse ihrer sprachlichen und textlichen Gestaltung. Das Ziel ist es, die Packungsbeilage zuerst theoretisch zu charakterisieren und dann hinsichtlich ihrer Gestaltung zu untersuchen, genauer genommen, wie sie sprachlich aufgebaut und konstruiert ist, und was ihre Spezifik beeinflusst. Die Arbeit besteht aus einem theoretischen und praktischen Teil. Im ersten Kapitel werden die wichtigsten Fragen der Textlinguistik dargestellt, womit sie sich eigentlich beschäftigt. Es wird näher darauf eingegangen, was die Texte im Allgemeinen charakterisiert. Das nächste Kapitel handelt von der Fachsprache als einer der Erscheinungsformen der Sprache, mithilfe deren die Fachleute ihr Wissen möglichst klar ausdrücken können. Die Fachsprache wird näher betrachtet, indem ihre Merkmale auf verschiedenen sprachlichen Ebenen dargestellt werden. In diesem Kapitel kommt auch eine Beschreibung der medizinischen Fachsprache vor, was eng mit der Packungsbeilage zusammenhängt. Die Theorie über Fachsprache ist vor der Analyse der Packungsbeilage brauchbar. Das Ziel des dritten Kapitels ist es, die Textsorte Packungsbeilage theoretisch zu beschreiben und die wichtigsten Aspekten der Textsorte in Betracht zu ziehen. Im vierten Kapitel wird eine Analyse von authentischen Packungsbeilagen vorgenommen. Sie werden im Hinblick auf fachsprachliche Merkmale, die sie aufweisen können und auf ihre Struktur untersucht. Am Ende werden die Schlussfolgerungen anhand der durchgeführten Analyse gezogen. Für die Zwecke der Arbeit wurden theoretische Quellen und drei authentische Packungsbeilagen, auf denen die Analyse beruht, verwendet. Die drei Arzneimittel stammen absichtlich von unterschiedlichen pharmazeutischen Unternehmen und Herstellern, um die Analyse der Packungsbeilagen von drei verschiedenen Standpunkten durchzuführen. Es wird geprüft und versucht zu zeigen, ob obwohl sie von verschieden Verfassern angefertigt wurden, sie zwischen einander Ähnlichkeiten aufweisen. Der Gegenstand der Analyse ist die Suche nach Beispielen für Merkmale, die den Text charakterisieren.
