When literature meets mathematics. An attempt to interpret selected works from the 19th and 20th centuries in a mathematical perspective

Mathematics and humanities are usually seen as two separate disciplines. For this reason, their relationship is often underestimated. It turns out, however, that the tools provided by the exact sciences can be successfully used even in the field of literary science.This master dissertation is devoted to the interpretation of selected literary works of the 19th and 20th centuries in the mathematical perspective. In the first chapter, the author explains how the term "interpretation" is understood. The next chapter focuses on the literary revision of particular mathematical statements. Brilliant examples of such works include: “A Throw of the Dice will Never Abolish Chance” by Stephane Mallarmé, Dadaists’ and surrealists’ works, "A Hundred Thousand Billion Poems" by Raymond Queneau, and Julio Cortázar’s "Hopscotch".At the time, when the described works were created, considerable progress in the sciences was also noted. It seems that the development of mathematics had a significant impact not only on the perception of the world by researchers, but also by the above-mentioned writers, which apparently affected their work.

Matematyka i humanistyka postrzegane są zazwyczaj jako dwie odrębne dziedziny. Z tego też powodu ich wzajemne relacje często bywają bagatelizowane. Okazuje się jednak, że narzędzia dostarczane przez nauki ścisłe mogą być z powodzeniem stosowane chociażby na gruncie literaturoznawczym. Praca poświęcona została próbie interpretacji wybranych dzieł literackich z XIX i XX wieku w perspektywie matematycznej. W pierwszym rozdziale autorka wyjaśnia, jak rozumie termin „interpretacja”. Następne zaś koncentruje się na literackiej aktualizacji konkretnych twierdzeń matematycznych. Jaskrawymi przykładami takich realizacji są: „Rzut kośćmi nigdy nie zniesie przypadku” Stephane’a Mallarmégo, twórczość dadaistów i surrealistów, „Sto tysięcy miliardów wierszy” Raymonda Queneau, a także „Gra w klasy” Julia Cortázara i to właśnie tym utworom poświęcono najwięcej uwagi. W czasie, w którym powstawały omawiane w pracy dzieła, odnotować można również znaczny postęp nauk ścisłych. Zdaje się więc, że rozwój matematyki miał istotny wpływ nie tylko na postrzeganie świata przez badaczy, ale również przez wspomnianych pisarzy, co widocznie odbiło się w ich twórczości.