Model ubezpieczeniowy czy zaopatrzeniowy? Analiza systemów finansowania opieki zdrowotnej w krajach Unii Europejskiej.

Wstęp: Osiąganie celów, które służą dążeniu do zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego populacji, zależne może być od wielu czynników, które zahaczają również o wybór modelu finansowania sektora zdrowotnego. Celem niniejszej pracy jest analiza zależności pomiędzy modelem finansowania ochrony zdrowia, a wybranymi wskaźnikami oceny systemu opieki zdrowotnej w 28 krajach UE.Metody: Na podstawie dostępnej literatury i dotychczasowych prac badawczych, wyodrębniono sześć kryteriów (tj. poziom finansowania ochrony zdrowia, jakość i dostępność opieki zdrowotnej, efektywność systemu, efekty zdrowotne, wyniki na rynku pracy oraz transparentność systemu) i przypisano do nich reprezentujące wskaźniki. Wskaźniki poddano porównawczej analizie ilościowej pomiędzy grupami krajów UE z przyjętym modelem ubezpieczeniowym oraz zaopatrzeniowym. Przeprowadzono również dwie dodatkowe analizy, z podziałem krajów na kraje Europy zachodniej oraz środkowo-wschodniej, aby zbadać czy odmienny rozwój społeczno-ekonomiczny krajów Europy środkowo-wschodniej może być czynnikiem zakłócającym w badaniu omawianej zależności.Wyniki: Istotność statystyczna wyników stwierdzona została w analizie pomiędzy modelem finansowania a niektórymi wskaźnikami kryterium jakości i dostępności do opieki zdrowotnej, na korzyść modelu zaopatrzeniowego. Wyniki analizy wskazują również częściowo na zależności pomiędzy modelem finansowania a wskaźnikami kryteriów: efektów zdrowotnych, efektywności oraz transparentości systemu. Analiza nie wykazała zależności pomiędzy modelem finansowania a wskaźnikami kryterium poziomu finansowania oraz wyników na rynku pracy.Wnioski: Wyniki analizy tylko częściowo potwierdziły przypuszczenia związane z zależnościami mogącymi wystąpić pomiędzy przyjętym modelem finansowania a wybranymi kryteriami oceny. Wydaje się, że znaczącym czynnikiem wpływającym na wyniki wybranych kryteriów oceny systemu jest aspekt ekonomiczno-społeczny (na ogół wyższy w krajach zachodnich UE) oraz geopolityczny. Badanie może stanowić podstawę do dalszych analiz zależności a także może posłużyć decydentom, którzy obecnie prowadzą debatę nad zmianami w krajowych systemach ochrony zdrowia.

Background: Achieving the goals that serve to secure the health of the population may depend on a number of factors that are also related to the model of health care financing. The main goal of this paper is to analyze the relationship between the health financing model and the selected health care system assessment indicators in 28 EU countries. Methods: On the basis of available literature and research papers, six criteria have been identified (i.e. level of health care financing, quality and availability of health care, effeiciency in health system, health outcomes, labor market outcomes and system transparency), and indicators which have been attributed to the criteria. Individual indicators were subjected to a comparative quantitative analysis between groups of EU countries with the adopted insurance model and with the budgetary model. Two additional analyzes were also carried out, dividing the countries into Western and Central Eastern European countries, to investigate whether the different socioeconomic development of Central and Eastern Europe could be a distraction factor in examining in the relationship. Results: The statistical significance of the results of the analysis between financingmodel, obtained for example in indicators of quality and availability of health care, in favor of the budgetary model. The results of the analysis also indicate in part the dependence between the financing model and the indicators of: health outcomes, effeiciency and transparency of the system. The analysis did not show the relationship between the financing model in the indicators of the level of financing and the results on the labor market. Conclusion: The results of the analysis only partly confirmed the dependency presumptions that may occur between the adopted health, insurance, or budgetary finance model, and the selected evaluation criteria. It seems that a significant factor influencing the results of selected system evaluation criteria is the economic and social aspect (generally higher in Western European countries) and geopolitical. The study may provide the basis for further analysis of the relationship between funding models and indicators, and can be used by decision makers who are currently discussing changes in national health systems.